Τις προάλλες, έκανα μια από τις συνηθισμένες αστικές περιπλανήσεις μου, όπου βαδίζω πάνω από 10 χιλιόμετρα, με αρκετά τυχαίο τρόπο, μέσα στην Αθήνα. Και παρατήρησα δύο αξιοσημείωτα πράγματα: πρώτον, είχε σχετικά λίγο κόσμο στους δρόμους· δεύτερον, σχετικά όλοι οι τυχαίοι διαβάτες φορούσαν μάσκες. Ο κόσμος, από τη μια άκρη της Αθήνας ώς την άλλη, φαίνεται να έχει τρομοκρατηθεί αρκετά από την κορονοκατάσταση. Προσέχουν – κάνουν ό,τι τους λένε, τουλάχιστον – είναι προφανές.

Ωστόσο, για κάποιο μυστηριώδη λόγο, τα κρούσματα ολοένα και αυξάνονται... μέχρι που έχουμε φτάσει στους αριθμούς που έχουμε φτάσει σήμερα. Και τώρα μας λένε ότι πρέπει, υποχρεωτικά, να φοράμε μάσκες μες στη μέση του δρόμου σαν καραγκιόζηδες.

Νόμιζες ότι ώς τώρα θα είχαν μάθει κάτι, αλλά δεν έχουν μάθει τίποτα...

Αν η άσκοπη χρήση άχρηστης μάσκας βοηθούσε, θα είχαμε ήδη δει μείωση των κρουσμάτων, όχι αύξηση.

Δεν έχουν μάθει τίποτα...

Ή το κάνουν επίτηδες.

*

Αλλά ας δούμε κάποια βασικά πράγματα, πρώτα, έτσι για το γαμώτο.

Όσοι ξέρουν από μάσκες και είναι ειλικρινείς λένε πως αυτές οι υφασμάτινες μάσκες προφανώς δεν είναι καλές για άμυνα από μολύνσεις που βρίσκονται στον αέρα. Αφού ο αέρας περνά, έστω και λίγο, μέσα από το ύφασμα, περνά και το μικρόβιο. Και δεν χρειάζεσαι μεγάλη ποσότητα του μικροβίου για να μολυνθείς.

Αν υποτεθεί ότι η υφασμάτινη μάσκα προσφέρει κάποια προστασία (που ακόμα και οι εταιρείες που τις φτιάχνουν δηλώνουν ότι δεν προσφέρει), αυτή η προστασία είναι απειροελάχιστη· στοίχημα αν είναι γύρω στο 1%. Έχει, ίσως, κάποιο νόημα να φοράς μάσκα σε πολύ συνωστισμένους χώρους, αλλά κανένα απολύτως νόημα να φοράς μάσκα μες στη μέση μη-συνωστισμένου δρόμου ή, γενικά, ανοιχτού χώρου.

Αν υποθέσουμε ότι το μικρόβιο του κορονοϊού κυκλοφορούσε αμολητό στον αέρα, ώστε να χρειάζεται να φοράς μάσκα (σοβαρή μάσκα αερίων, εννοείται, όχι αυτές τις υφασμάτινες μάσκες της πλάκας), τότε θα είχαμε ήδη ψοφήσει όλοι σαν ποντίκια. Οπότε, το μικρόβιο δεν κυκλοφορεί αμολητό στον αέρα, όπως μέσα στους ανοιχτούς δρόμους της Αθήνας ή οποιασδήποτε άλλης πόλης.

Και βλέπεις, εδώ και μέρες, το εξής αξιοπερίεργο: Άνθρωποι φοράνε μάσκες μέσα σε ανοιχτούς δρόμους, όπου δεν συνωστίζονται και δεν υπάρχει πιθανότητα να κολλήσουν τίποτα, αλλά δεν φοράνε μάσκες σε διάφορα μπαρ, καφετέριες, και εστιατόρια (ημέρας, όχι νύχτας) όπου οι πελάτες είναι, κυριολεκτικά, ο ένας πάνω στον άλλο. Ναι, ο καθένας είναι στο τραπέζι του, σίγουρα, αλλά και πάλι αρκετά κοντά αναμεταξύ τους. Αν κυκλοφορούσε μόλυνση εκεί, θα την είχαν κολλήσει όλοι. Όμως, για κάποιο λόγο, δεν αισθάνονται αρκετά απειλημένοι ώστε να φοράνε μάσκα σε τέτοια μέρη (επιπλέον, δεν θα ήταν πρακτικό όταν τρως ή πίνεις), αλλά αισθάνονται αρκετά απειλημένοι ώστε να φοράνε μάσκα μες στη μέση του ανοιχτού δρόμου...

Όλα τα παραπάνω είναι απλά δεδομένα που ισχύουν. Δεν είναι θέμα προσωπικής άποψης.

*

Αν, λοιπόν, ισχύουν όλα αυτά, πώς περιμένουν ότι η χρήση μάσκας μπορεί να σταματήσει τον κορονοϊό;

Απάντηση από το Μαντείο των Δελφών: Δεν μπορεί να σταματήσει τον κορονοϊό, επιστήμονα.

Απόδειξη: Όσο πιο πολλές μάσκες βλέπεις στους δρόμους, τόσο πιο πολλά κρούσματα δηλώνουν τα mainstream ΜΜΕ ότι εμφανίζονται.

Μια καλύτερη λύση θα ήταν να τηρούνται αποστάσεις των δύο μέτρων, όπως όλοι καταλαβαίνουμε. Αλλά, επίσης όπως όλοι καταλαβαίνουμε, αυτό είναι πρακτικά αδύνατον μέσα στις μεγάλες πόλεις.

Ωστόσο, η κυβέρνηση – όχι μόνο η δική μας, δυστυχώς – το κρίνει σκόπιμο να βάλει τους πάντες να φοράνε μάσκες. Το θέμα έχει καταντήσει σαν μαγική κατάσταση.

Μαγική κατάσταση; Τι εννοώ;

Εννοώ πως, όταν πιστεύεις πολύ ότι κάτι θα γίνει, αυτό γίνεται.

Αυτή είναι η βασική θεωρία της μαγείας. Εκεί βασίζονται όλες οι μαγικές πρακτικές και οι μαγικές τελετές. Είναι παλιά ιστορία.

Δες, για παράδειγμα, τι κάνουν οι Χριστιανοί. Κρεμάνε έναν Σταυρό επάνω τους και πιστεύουν ότι αυτό τούς βοηθάει με κάποιο τρόπο. Και σε αρκετές περιπτώσεις πολλοί έχουν παρατηρήσει πως όντως τους βοηθάει. Γιατί; Επειδή το πιστεύουν αρκετά. Όταν πιστεύεις αρκετά σε κάτι, κάποιο αποτέλεσμα δημιουργείται στον κόσμο. Είναι μαγική διαδικασία.

Το ίδιο είπε και ο Χριστός, αν θέλουμε να το προχωρήσουμε ώς εκεί. Είπε ότι με την πίστη σου μπορείς να μετακινήσεις ακόμα και βουνά. Υποθέτουμε ότι μιλούσε λιγάκι μεταφορικά, μάλλον...

Το θέμα είναι πως όταν πιστεύεις αρκετά σε κάτι – οτιδήποτε – μπορείς να αλλοιώσεις ώς ένα βαθμό την πραγματικότητα. Αυτό σημαίνει, συνήθως, ότι παίζεις με τις πιθανότητες, όχι ότι κάνεις να συμβεί κάτι που δεν θα μπορούσε να συμβεί.

Νομίζεις ότι είναι παρατραβηγμένο; Φαντασίωση; Αυταπάτη;

Ίσως. Ποιος ξέρει; Ίσως και να είναι. Γιατί τα αποτελέσματα της μαγείας είναι, εκτός των άλλων, και αρκετά υποκειμενικά. Εξαρτώνται, σε μεγάλο βαθμό, από τον παρατηρητή. Γι’αυτό κιόλας υπάρχουν πολλοί που νομίζουν ότι ο Θεός τούς βοήθησε, ή κάποια άλλη δύναμη, ή ότι το ξόρκι τους έπιασε· αλλά οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν ακριβώς γιατί το νομίζουν αυτό. Οι ίδιοι, όμως, δεν έχουν την παραμικρή αμφιβολία για ό,τι έγινε.

Ορισμένα απ’αυτά τα πράγματα μπορούν να ελεγχθούν και με βάση τις πιθανότητες· ορισμένα άλλα δεν μπορούν να ελεγχθούν καθόλου – είναι καθαρά θέμα προσωπικής εμπειρίας.

Γιατί, όμως, τα γράφω όλα αυτά; Τι σχέση έχουν με τον κορονοϊό και με τις μάσκες;

Η σχέση είναι απλή: Οι μάσκες έχουν καταντήσει σαν φυλαχτό εναντίον του κορονοϊού, κάτι που αν πιστεύεις σ’αυτό θα σε προστατέψει από το Κακό, το Μίασμα, την Αρρώστια.

Αναρωτιέμαι, μάλιστα, αν αυτοί που ξεκίνησαν την ιστορία με τις μάσκες (και δεν αναφέρομαι στη δική μας κυβέρνηση, φυσικά· το θέμα είναι παγκόσμιο) είχαν σκοπό να κάνουν μια μαζική μαγική τελετή για να εξαφανίσουν τον κορονοϊό. Αν βάλουν όλους να πιστέψουν πραγματικά ότι η υφασμάτινη μάσκα αποτρέπει την εξάπλωση του μιάσματος, τότε το μίασμα θα πάψει να εξαπλώνεται. Η πίστη των ανθρώπων θα το έχει εξορίσει από τον κόσμο.

Μάλλον η πίστη των ανθρώπων δεν είναι αρκετά δυνατή, όμως. Και η μαγική διαδικασία φαίνεται να έχει ήδη αποτύχει. Δε νομίζω ότι ο κόσμος μπορεί αληθινά να πιστέψει ότι η μάσκα θα τον σώσει από τον κορονοϊό όπως ο μεσαιωνικός άνθρωπος πίστευε ότι ο Σταυρός θα να τον σώσει από τον Διάβολο.

Και τα κρούσματα αυξάνονται.

Από μόνα τους;

*

Δεν πιστεύω ότι ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται αναίτια. Δεν είναι λογικό. Δεν υπάρχουν τέτοιες συμπτώσεις. Κάποια αιτία υφίσταται.

Παρότι ο κόσμος προσέχει πιο πολύ, φοβάται πιο πολύ, τα κρούσματα αυξάνονται, σχεδόν σαν ο κορονοϊός να είναι όπως τον σκύλο που μυρίζεται τον φόβο σου και γίνεται πιο επιθετικός όσο περισσότερο τον φοβάσαι.

Αλλά τι στο διάολο συμβαίνει;

Κυκλοφορεί η θεωρία ότι ο αριθμός των κρουσμάτων είναι παραφουσκωμένος, ότι μπορεί να υπάρχουν κάποια κρούσματα αλλά στα δύο να προστίθεται και ένα φανταστικό. Έτσι, τα 30 κρούσματα γίνονται 45, και τα 500 γίνονται 750, και τα 1000 γίνονται 1.500... Ποιος θα καθίσει να το ελέγξει, εξάλλου; Σωστά; Μπορεί όντως να συμβαίνει.

Αλλά εκείνο που εγώ προσωπικά θεωρώ αρκετά πιθανό να συμβαίνει συγχρόνως, ή από μόνο του, είναι το εξής: Κάποιοι, εσκεμμένα, δηλητηριάζουν τον κόσμο με το μικρόβιο του κορονοϊού, ώστε να μεγαλώνει η εξάπλωση.

Παρανοϊκό; Ίσως. Αλλά αυτό δεν σημαίνει και ότι αποκλείεται να ισχύει. Όπως είχε πει κι εκείνος ο τύπος (ο Ντάγκας Άνταμς, αν δεν κάνω λάθος): Επειδή είμαι παρανοϊκός δεν σημαίνει και ότι δεν με κυνηγάνε.

Αν ο κορονοϊός είναι κάποιο βρόμικο παιχνίδι, είναι αρκετά πιθανό, νομίζω, οι μεγάλοι παίκτες του παιχνιδιού να «σπρώχνουν» λιγάκι την εξάπλωση του μικροβίου όταν αυτό δεν εξαπλώνεται αρκετά από μόνο του.

Όπως και νάχει, πάντως, κάποια αιτία πρέπει να υφίσταται για την αύξηση των κρουσμάτων, και μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει δηλώσει αυτή την αιτία δημοσίως. Απλά ο ρυθμός εξάπλωσης αυξάνεται, παρότι ο κόσμος προσέχει περισσότερο και παρότι φορά μάσκες και άλλες σαχλαμάρες.

*

Οι μάσκες, προφανώς, δεν είναι η λύση του προβλήματος. Ούτε και τα καταστροφικά lockdown.

Πώς μπορούμε, τότε, να καταπολεμήσουμε τον κορονοϊό; Κατακρίνω τη χρήση μασκών αλλά δεν έχω να προτείνω καμιά λύση ο ίδιος, έτσι;

Η αλήθεια είναι πως έχω να προτείνω μία ιδέα που μπορεί να οδηγήσει σε λύση· αλλά, ακόμα κι αν δεν είχα να προτείνω τίποτα, αυτό δεν πάει να πει ότι θα έπρεπε να συμφωνώ με κάτι που είναι καταφανώς ανόητο και αναποτελεσματικό.

Βασικά, θα προτείνω τρεις απαντήσεις στο πρόβλημα του κορονοϊού.

Πρώτη απάντηση: Μην κάνετε τίποτα. Ναι, τίποτα. Ούτε μάσκες ούτε οτιδήποτε άλλο ανόητο. Κάποιες φορές είναι καλύτερα να μην κάνεις τίποτα από το να κάνεις μαλακίες. Μέχρι στιγμής, όλα τα μέτρα που έχω δει εγώ απλά δυσκολεύουν τις ζωές μας χωρίς να μας βοηθάνε. Ποιο το όφελος, λοιπόν; Μην κάνεις τίποτα· το ίδιο θα είναι, και η ζωή όλων μας πιο εύκολη.

Δεύτερη απάντηση: Αποστάσεις των δύο μέτρων ανάμεσα στους πάντες. Συνέχεια. Παντού... Εντάξει, είπα να πω ένα ανέκδοτο. Διότι αυτό είναι καλό στη θεωρία αλλά αδύνατον στην πράξη, εκτός αν θες όλοι να γίνουν φρενοβλαβείς μέσα στον μήνα.

Τρίτη απάντηση: Έρευνα. Κάποιοι μη-ελεγχόμενοι από κυβερνήσεις ή άλλους παράγοντες – ώστε να είναι αξιόπιστοι – να αναλάβουν να ερευνήσουν από πού ξεκινά η μόλυνση. Δηλαδή, να αρχίσουν να ψάχνουν τι γίνεται με τα κρούσματα του κορονοϊού: με ποιους είχαν έρθει σε επαφή και πώς ίσως μεταδόθηκε το μικρόβιο. Κι αν βρουν κι άλλον μολυσμένο από τον οποίο κόλλησε ο προηγούμενος, να ερευνήσουν και αυτόν. Και πάει λέγοντας. Ώστε να διαπιστωθεί τι βρίσκεται, τέλος πάντων, στην αρχή μιας τέτοιας αλυσίδας, από πού ξεκινά το κακό. Πάω στοίχημα, μάλιστα, ότι αν κάποιοι το κάνουν αυτό θα αρχίσουν να συναντούν αρκετές παραδοξότητες και παράλογα εμπόδια στον δρόμο τους... Το πρόβλημα είναι πως δεν προβλέπω ότι κανείς θα το κάνει αυτό, και οι κυβερνήσεις σίγουρα δεν μοιάζουν πρόθυμες να δραστηριοποιηθούν με κανέναν ουσιαστικό ερευνητικό τρόπο. Απλά υπακούνε ό,τι τους λέει ο Μεγάλος Κορονοαδελφός.

Εκείνο, πάντως, που νομίζω είναι ότι αν δεν ανακαλύψουμε τι φταίει για την εμφάνιση του κορονοϊού και πώς ακριβώς εξαπλώνεται – δύο θέματα που μέχρι στιγμής είναι σκοτεινά, στην καλύτερη περίπτωση – η όλη ιστορία θα είναι μια κοροϊδία που μπορεί, θεωρητικά, να συνεχίζεται επ’άπειρον.

Αλλά εκείνο που δεν πρέπει να παραβλέπεις είναι ότι ο κορονοϊός είναι, για τους περισσότερους ανθρώπους, ένα mind game ουσιαστικά, κάτι που παίζει με το μυαλό τους, δημιουργώντας καταστάσεις ψυχικής αστάθειας και αβεβαιότητας. Και αυτό το πράγμα βλέπεις να έχουν αρχίσει να το συνηθίζουν ως «κανονικό» μέσα στην πραγματικότητά τους. Επικίνδυνο, πολύ επικίνδυνο.

Ίσως τελικά η μαγική τελετή να έχει πιάσει.