Ποτέ δεν μου άρεσε ιδιαίτερα ο όρος κυβερνοπάνκ, και όσο τον σκέφτομαι τόσο λιγότερο σωστός μού μοιάζει.
Δεν εννοώ το cyberpunk. Εννοώ το κυβερνοπάνκ, τη μετάφρασή του. Είναι, μάλιστα, ένας όρος που υπάρχει μέσα στα επίσημα ελληνικά λεξικά.
Δε νομίζω, όμως, ότι ετυμολογικά ή, έστω, εννοιολογικά βγάζει κανένα νόημα στην ελληνική γλώσσα εκτός αν ξέρεις ήδη τι είναι το cyberpunk.
Κατά πρώτον, η λέξη κυβερνοπάνκ είναι εν μέρει μετάφραση. Μεταφράζει το cyber- ως κυβερνο- και το punk το αφήνει πανκ.
Το δικό μας ελληνικό κυβερνώ (από το οποίο έχουμε και τα κυβερνήτης, κυβέρνηση, κτλ) δεν έχει καμία σχέση με αυτό που στα αγγλικά εννοούν όταν λένε cyber. Πώς, λοιπόν, το cyber αποδίδεται ως κυβερνο-;
Αν ψάξετε στο διαδίκτυο, θα δείτε ότι η λέξη cyber σχετίζεται με την πληροφορική, τα υπερσύγχρονα μηχανήματα, τα τεχνητά μέλη, τα ρομπότ, και τέτοια πράγματα. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με τη δική μας λέξη κυβερνώ.
Κι αν ψάξετε στο διαδίκτυο για την έννοια της λέξης punk, θα βρείτε, κατά πρώτον, την πανκ μουσική και, αποκεί και πέρα, πολλά και διάφορα· αλλά τα πιο δημοφιλή είναι ο αναρχισμός και εκείνο που στα ελληνικά θα λέγαμε αλητεία μάλλον.
Ακριβώς αυτό είναι, ουσιαστικά, το cyberpunk: αλήτες και αναρχικοί σε κόσμους με τρομερά διαδεδομένη ηλεκτρονική τεχνολογία. Δεν είναι τυχαίο που η αισθητική cyberpunk στις εικόνες συνήθως περιλαμβάνει οθόνες ηλεκτρονικών υπολογιστών, τεχνητά μέλη, ρομπότ, και ανθρώπους ντυμένους με σκισμένα ρούχα, μαλλιά καρφάκια και βαμμένα πολύχρωμα, παράξενα γυαλιά και παράξενα γάντια, κρατώντας από λοστούς ως αυτόματα τουφέκια λέιζερ.
Και ρωτάω τώρα: Η λέξη κυβερνοπάνκ πώς ακριβώς αποδίδει αυτή την αισθητική; Τι υπάρχει μέσα της που να παραπέμπει σε ηλεκτρονική τεχνολογία; Η λέξη κυβερνώ δεν το αποδίδει αυτό σωστά. Και τι ελληνικό υπάρχει μέσα της που να αποδίδει αυτή την αισθητική αλητείας/αναρχισμού με τα οποία συνδέεται το cyberpunk; Η λέξη πανκ δεν είναι ελληνική.
Είναι μια τελείως αποτυχημένη μετάφραση του όρου cyberpunk (που αν ψάξετε στο διαδίκτυο θα δείτε από πού ξεκίνησε).
Αναρωτιέστε αν έχω να προτείνω κάποιον εναλλακτικό όρο; Δεν έχω. Δεν ξέρω πώς θα μπορούσες να αποδώσεις, με μία λέξη, την αισθητική cyberpunk στα ελληνικά. Πάντως, κυβερνοπάνκ δεν είναι.