Ανέκαθεν με ενοχλούσε όταν έβλεπα να λένε (στη διεθνή λογοτεχνική σκηνή, κυρίως) ότι ο τάδε συγγραφέας γράφει στο τάδε είδος· ή όταν ρωτάνε έναν συγγραφέα σε τι είδος γράφει· ή όταν θέτουν το ερώτημα σε τι «αγορά» σκέφτεσαι να πουλήσεις αυτό που γράφεις – εννοώντας σε τι είδος γράφεις, αφού το κάθε είδος είναι, υποτίθεται, και δική του αγορά.
Έτσι, έχουμε καταλήξει να έχουμε συγγραφείς εξειδικευμένους σε διάφορα είδη – πράγμα που είναι σημάδι των καιρών, ίσως, αφού σε όλα έχουμε «ειδικούς».
Όταν πεις γράφω τρόμο, ή γράφω μυστήριο φόνου, ή γράφω μιλιταριστικό, ή γράφω ιστορικό – και γράφεις μόνο αυτό – συνήθως έχεις τελειώσει, δεν εξελίσσεσαι. Το ίδιο συμβαίνει και όταν σκέφτεσαι τι σε είδος θέλεις να γράψεις προτού καν αρχίσεις να γράφεις μια ιστορία.
Προσωπικά, πάντα έγραφα ό,τι ήθελα εκείνη τη στιγμή να γράψω. Αρκετά από αυτά που έχω γράψει εντάσσονται σε κάποια είδη, αν και σπάνια κλείνονται σε συγκεκριμένα πλαίσια. Και αυτά που γράφω τα τελευταία χρόνια (Θρυμματισμένο Σύμπαν) δεν είναι εύκολο να τα εντάξεις σε τίποτα πέρα από το γενικότερο είδος της «φανταστικής λογοτεχνίας» που αποκεί και πέρα μπορεί να είναι οτιδήποτε – από κατασκοπευτικό μέχρι ερωτικό, από ηρωική φαντασία μέχρι πολιτικό θρίλερ.
Αλλά ας σκεφτούμε λίγο πώς εξελίχτηκαν τα είδη. Δημιουργήθηκαν αυθόρμητα από ανθρώπους που απλά έγραφαν, και κάποιοι άλλοι παρατήρησαν ένα ορισμένο pattern στα γραφόμενά τους και το ονόμασαν «είδος».
Έκτοτε, σταδιακά, επικράτησε μια προσκόλληση στα είδη που δεν είναι και τόσο ωφέλιμη εκτός – ίσως – αν το βλέπεις το θέμα τελείως εμπορικά.
Έχουμε φτάσει στο σημείο η φανταστική λογοτεχνία (και όχι μόνο) να αναπαράγει όμοια πράγματα επειδή οι συγγραφείς σκέφτονται βάσει είδους, αντί απλά να γράφουν ό,τι τους κατεβαίνει στο κεφάλι.
Και ποιος θα το διάβαζε αν έγραφαν ό,τι τους κατέβαινε στο κεφάλι;
Εγώ, μάλλον, που έχω βαρεθεί να διαβάζω πράγματα που μπορώ να εντάξω στις ίδιες και στις ίδιες συνηθισμένες μορφές. Και ίσως και πολλοί άλλοι που επίσης έχουν βαρεθεί.
Νομίζω ότι χρειαζόμαστε – απεγνωσμένα – κάτι να μας αναζωογονήσει. Και, παρότι σήμερα στο Διαδίκτυο κυκλοφορούν πολλά, πολύ δύσκολα μπορείς να ξεχωρίσεις κάτι συναρπαστικό και αληθινά καινούργιο. Και αναρωτιέται γιατί γαμώτο; Γιατί;