Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
23 / 5 / 2020

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Η σειρά κινουμένων σχεδίων Masters of the Universe – επίσης γνωστή ως He-Man – ήταν μια σειρά φτιαγμένη από τη Mattel για να υποβοηθήσει στο να πουληθούν κουκλάκια που απεικόνιζαν πολεμιστές και τέρατα. Ήταν ένα καθαρά καπιταλιστικό κόλπο, μπορείς να πεις, για εμπορικούς λόγους.

Όμως πολλοί εξακολουθούν να θυμούνται αυτή τη σειρά, πράγμα το οποίο άνετα βλέπεις στο Διαδίκτυο από το πλήθος των εικόνων που κυκλοφορούν με τον Χι-Μαν, τους εχθρούς του, και τους φίλους του. Η σειρά δεν έχει ξεχαστεί. Αν μη τι άλλο, έχει πλέον αναβιβαστεί στο επίπεδο του καλτ.

Κι αυτό ίσως να μην είναι τυχαίο.

Ναι, ξέρω, έχει πολλά άσχημα, ορισμένα από τα οποία είναι: ότι κανένας ποτέ δεν σκοτώνεται παρότι γίνονται δεκάδες μάχες· ότι δίνεται συνήθως η εύκολη λύση της γροθιάς ενός υπερανθρώπου· ότι οι πλοκές είναι απλοϊκές, έως και ανόητες μερικές φορές· ότι, στο τέλος κάθε επεισοδίου, έχει εκείνα τα αστεία ηθικά διδάγματα.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σειρά υποτίθεται πως είναι παιδική. Σε παιδικές σειρές δεν έχουμε θανάτους και οι πλοκές δεν μπορεί να είναι και τόσο σπουδαίες. Επίσης, έχουμε ηθικά διδάγματα – δυστυχώς (“παιδιά, γι’αυτό δεν πρέπει ποτέ να εμπιστεύεστε τους αγνώστους!” “παιδιά, πάντα να δίνετε μια δεύτερη ευκαιρία στους άλλους”· “ποτέ να μη λέτε ψέματα, γιατί μπορεί να μπλέξετε άσχημα!” κτλ κτλ).

Το γεγονός ότι μπορούν και μεγαλύτεροι να παρακολουθήσουν τη σειρά και να την απολαύσουν είναι, όμως, αξιοσημείωτο. Πάω στοίχημα, μάλιστα, πως πλέον κυρίως μεγαλύτεροι είναι που βλέπουν αυτή τη σειρά.

Οι πλοκές είναι όντως απλοϊκές, αλλά μέσα σε 20 λεπτά που είναι το κάθε επεισόδιο, τι πλοκές να περιμένεις; Ειδικά από τη στιγμή που πρέπει να είναι αυτοτελείς… Είναι πολύ δύσκολο να έχεις καλύτερες πλοκές μέσα σε τόσο λίγο χρόνο. Εξαίρεση ίσως να αποτελεί η σειρά Thundarr the Barbarian που, για τον λίγο χρόνο (20’ πάλι), οι ιστορίες είναι αξιοσημείωτα καλές.

Κατά τα άλλα, το Masters of the Universe περιλαμβάνει διάφορα παράξενα σκηνικά και ευφάνταστες ιδέες που νομίζω πως μπορεί περισσότερο να εκτιμήσει ένας μεγαλύτερος παρά ένα παιδί. Συνδυάζει πάρα πολλά στοιχεία με τρόπο που σήμερα δεν συμβαίνει παρά μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις. Συνδυάζει μύθους, μαγεία, παραδοξότητες, παράξενη τεχνολογία, άλλες διαστάσεις, άλλους πλανήτες, ασυνήθιστα σκάφη και τεχνουργήματα, εφιαλτικά όντα – πραγματικά, ό,τι μπορείς να φανταστείς. Καθόλου άσχημα για μια παιδική (;) σειρά.

Επίσης, έχει κανείς προσέξει τους αρχετυπικούς συμβολισμούς στο Masters of the Universe; Ο Πρίγκιπας Άνταμ είναι ο Απλός Άνθρωπος που, μέσω ενός μαγικού στοιχείου (του ξίφους του και της Δύναμης του Γκρέισκαλ), μεταμορφώνεται στον Υπερβατικό Άνθρωπο, στον Χι-Μαν. Και ο Χι-Μαν δεν είναι απλά ένας τυχαίος ζούπερμαν· μοιάζει πολύ περισσότερο με τον αρχετυπικό ιππότη. Κατά πρώτον, είναι το σπαθί, που θυμίζει φυσικά το Εξκάλιμπερ και παρόμοια μαγικά σπαθιά. Κατά δεύτερον, παρατήρησε το σύμβολο στο στήθος του Χι-Μαν. Είναι ένας σταυρός. Ο κλασικός σταυρός των ιπποτών. Κανονικά, ένα τέτοιο σύμβολο δεν θα έπρεπε να έχει καμια θέση σ’έναν άλλο πλανήτη, μακριά από τη Γη. Όμως ο Χι-Μαν το έχει επάνω του. Είναι καθαρά συμβολικό.

Ο Χι-Μαν δείχνει τον απλό άνθρωπο που, μέσω υπερβατικής βοήθειας (όπως η πίστη, η μαγεία, ή οτιδήποτε άλλο), μεταμορφώνεται στον υπερβατικό άνθρωπο. Ακόμα ένα κλασικό concept, που υπάρχει παντού στον μυστικισμό και στις ιπποτικές παραδώσεις.

Επίσης, ο Σκέλετορ δεν είναι ένας οποιοσδήποτε κακός. Είναι ο Θάνατος, ουσιαστικά. Κοίτα τον πώς είναι. Μια κουκούλα κι ένα κρανίο μέσα. Μόνο το δρεπάνι τού λείπει. Αντί γι’αυτό, έχει το ραβδί του.

Ο Σκέλετορ – ο Θάνατος – είναι ο αιώνιος αντίπαλος του ιππότη. Θυμάσαι την 7η Σφραγίδα; Ο ιππότης πολεμά τον θάνατο, ξανά και ξανά. Ο Θάνατος δεν μπορεί να ηττηθεί· σαν τον Σκέλετορ παρουσιάζεται συνεχώς ως το αντίπαλο δέος.

Ο Ιππότης πάντα αντιμετωπίζει τον Θάνατο, και πρέπει να τον υπερνικά.

Ο Σκέλετορ κρατά ένα ραβδί που στην κορυφή του έχει το κρανίο ενός κριαριού – κλασικό σατανικό σύμβολο του Κακού.

Και πολλοί από τους υπόλοιπους χαρακτήρες της σειράς μοιάζουν επίσης με αρχετυπικές φιγούρες. Αλλά όχι τόσο όσο ο Χι-Μαν και ο Σκέλετορ.

Τελευταία (το 2000) είχαν βγάλει ακόμα μια σειρά με τον Χι-Μαν, πιο σύγχρονη από την παλιά. Αλλά δεν ήταν καλή. Δεν έχει την ίδια χάρη με την παλιά, γιατί επιχειρεί να πάρει τον εαυτό της πιο σοβαρά, ενώ η παλιά σειρά δεν παίρνει τον εαυτό της σοβαρά. Το ξέρεις ότι είναι ένα παραμύθι· δεν περιμένεις τίποτα πιο “ψαγμένο”. Τέτοιου είδος θεματολογίες απλά χαλάνε όταν προσπαθείς να τις κάνεις πιο ψαγμένες, διότι είναι, στη βάση τους, παραμύθια. Δεν μπορούν να σταθούν αλλιώς. Ωστόσο, από αυτό το παραμύθι λαμβάνεις κάτι πολύ ευφάνταστο και ψυχαγωγικό. Παρότι απλοϊκό, δεν είναι χαζό. Κι αυτό δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί.

Πάρε για παράδειγμα άλλες σειρές κινουμένων σχεδίων, πιο παλιές και πιο σύγχρονες, και θα καταλάβεις τι εννοώ.

 

 

Επίσης . . .

Περί Γραφής: Και Περί Πλοκής


Το μυθιστόρημα με, και χωρίς, πλοκή

Εκείνο που συνήθως ακούς για τα μυθιστορήματα – ή για τις ταινίες, ή για οποιοδήποτε αφηγηματικό έργο – αλλά κυρίως για τα μυθιστορήματα – είναι ότι έχουν πλοκή. Η πλοκή είναι μια σειρά από γεγονότα μέσα στην αφήγηση τα οποία ξεκινούν από την αρχή της ιστορίας και συνεχίζονται, το ένα κατόπιν του άλλου, με τέτοιο τρόπο ώστε να φτάνουμε σε μια κατάληξη που βγάζει κάποιο νόημα βάσει του πώς είναι δομημένη η ιστορία.

Για παράδειγμα, αν γράφεις ένα παραμύθι όπου ένας ιππότης ξεκινά να σώσει μια πριγκίπισσα από έναν δράκο, περιμένεις ότι στο τέλος ο ιππότης ή θα σώσει την πριγκίπισσα από τον δράκο ή (πολύ πιο απίθανο) θα σκοτωθεί από τον δράκο. Από την αρχή ώς το τέλος, όμως, θα υπάρξουν κάποια γεγονότα που θα είναι το ταξίδι του ιππότη προς τον δράκο. Αυτή είναι η πλοκή. Τα γεγονότα αυτά οδηγούν, το ένα μετά το άλλο, τον ιππότη προς τον δράκο – είτε ως εμπόδια που πρέπει να υπερβεί είτε ως συναπαντήματα που τον βοηθούν να φτάσει στον προορισμό του – και το φινάλε περιμένουμε να είναι η συνάντηση με τον δράκο, και με την πριγκίπισσα.

Σίγουρα, δεν περιμένουμε ότι ο ιππότης, καθώς ταξιδεύει, θα πέσει από το άλογό του, θα κατρακυλήσει σ’ένα γκρεμό, θα σπάσει το κεφάλι του, και θα σκοτωθεί.

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Μαρτίου (19/3)


>| Ένα Μπαούλο γεμάτο παλιά ελληνικά κόμιξ (pdf) & Ιστορίες με παράξενες και μαγικές γραφομηχανές & Πρόβλεψη από το 1963 για τα κινητά & Η πριγκίπισσα που δολοφονήθηκε από κουνούπι & Τεράστια συλλογή με street art του Banksy & Μάθε να ζωγραφίζεις μια ψυχεδελική οφθαλμαπάτη & Ένα μαγευτικό εργοστάσιο ηλιακής ενέργειας & Valentine Hugo (σουρεαλιστική τέχνη) & Retro-Forteana (blog για τα παράξενα του παρελθόντος) & Laurence Schwinger (φανταστική τέχνη) & Άρθουρ Μάχεν & Stephen Fabian (μακάβρια ζωγραφική βασισμένη στον Lovecraft) & Το Dune του Jodorowsky & Ο Μιχαήλ Άγγελος της δερματοστιξίας στη Βικτοριανή Εποχή & Συνέντευξη του Frank Herbert (Dune) από το 1969 & Fletcher Hanks (1939-1941), outsider comic book artist & Spencer Hansen (τρελή τέχνη) |<

 

Ψυχολογώντας τον Συγγραφέα


Τι «δείχνει» αυτό, ή εκείνο, ή το άλλο, από το βιβλίο του;

Ίσως αυτό να είναι κάτι που συμβαίνει μόνο στις μέρες μας: το να προσπαθούμε να ψυχολογήσουμε τον συγγραφέα (παλιότερο ή σύγχρονο) από αυτά που έχει γράψει. Το να προσπαθούμε να καταλάβουμε κάτι γι’αυτόν, για την προσωπικότητά του, για τη ζωή του, για τα βίτσια του – για το οτιδήποτε δεν θα έπρεπε κανονικά να μας ενδιαφέρει, γιατί μπορεί και να ήταν προσωπικό δεδομένο, ουσιαστικά.

Πολύ συχνά πέφτουμε έξω. Κάνουμε τραγικά λάθη. Τραγελαφικά, ορισμένες φορές.

Διότι η αλήθεια είναι ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να ψυχολογήσεις τον συγγραφέα από αυτά που γράφει. Ειδικά τον συγγραφέα λογοτεχνίας. Δεν αναφέρομαι σε αρθρογράφους, δημοσιογράφους, δοκιμιογράφους, και λοιπούς. Μιλάω μόνο για λογοτέχνες. Δεν είναι καθόλου εύκολο να τους ψυχολογήσεις από τα γραφόμενά τους, να καταλάβεις πράγματα γι’αυτούς.

Μα, είναι δυνατόν; Από όσα γράφει ο άλλος δεν φαίνεται κάτι για εκείνον;

[Συνέχισε να διαβάζεις]