Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
17 / 6 / 2022

Διαβάζοντας τώρα το Mistress of Mistresses, του Eddison (το οποίο έχει κάποια σχέση με το The Worm Ouroboros αλλά δεν νομίζω ότι αποτελεί και συνέχειά του), απορώ κυρίως για ένα πράγμα: πώς είναι δυνατόν, ακόμα και το 1930, να έγραφαν τέτοιο διάλογο.

Αποκλείεται, φυσικά, οι πραγματικοί άνθρωποι εκείνη την εποχή να μιλούσαν έτσι.

Οι χαρακτήρες σ’αυτό το μυθιστόρημα δεν είναι σαν να μιλάνε: είναι σαν να απαγγέλλουν ποίηση και, μάλιστα, στην καθαρεύουσα! Νομίζεις ότι διαβάζεις την Ιλιάδα. Η αφήγηση είναι γραμμένη πιο πεζά από τον διάλογο. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, παρότι έχω διαβάσει πάρα πολλά αγγλικά βιβλία και δεν έχω πρόβλημα να κατανοήσω το οτιδήποτε στα αγγλικά, σε πολλά σημεία δυσκολεύομαι να καταλάβω τι θέλουν να πουν οι χαρακτήρες του Eddison ενώ σε κάποια άλλα σημεία απλά δεν καταλαβαίνω. Ίσως να πρέπει να το διαβάσεις σαν να κάνεις ανάλυση κειμένου, όχι σαν να διαβάζεις τεμπέλικα ένα μυθιστόρημα· αλλά αυτό δεν είμαι πρόθυμος να το κάνω.

Απορώ, πάντως, και πάλι, πώς είναι δυνατόν, ακόμα και το 1930 – ή και παλιότερα – να έγραφαν τέτοιο διάλογο. Τι σκοπό μπορεί να εξυπηρετεί; Μια αίσθηση μεγαλείου; Ίσως. Μια αίσθηση μυθικότητας; Ίσως. Αλλά, μπροστά στη σύγχυση που προκαλεί, δε νομίζω ότι αξίζει.

Σήμερα, δεν πιστεύω κανείς να γράψει έτσι τον διάλογο. Ή, αν το κάνει, δεν τον έχω μέχρι στιγμής συναντήσει.. Ακόμα και όσοι γράφουν πιο αρχαϊκά, δεν φτάνουν σε αυτό το άκρο.

Προσωπικά, για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να γράψω κάτι αντίστοιχο στα ελληνικά παρά μόνο με εξωφρενική προσπάθεια. Θα έπρεπε, όχι μόνο να χρησιμοποιείς πολύ εξεζητημένες λέξεις, αλλά να γράφεις και στην καθαρεύουσα και με εσκεμμένα μπλεγμένη σύνταξη.

 

 

Επίσης . . .

Ο Ρομαντισμός στη Φανταστική Λογοτεχνία


Η ρομαντική παράδοση έχει πολύ βαθιές ρίζες

Ο ρομαντισμός, η ρομαντική παράδοση, είναι ένα είδος που ξεκίνησε την περίοδο του Μεσαίωνα. Φυσικά, είχαμε γενναίους ήρωες και από πιο παλιά, όπως τους δικούς μας, ελληνικούς ήρωες – τον Ηρακλή, τον Οδυσσέα, τον Αχιλλέα, τον Βελλεροφόντη – αλλά και ήρωες άλλων αρχαίων παραδόσεων, όπως τον Γκίλγκαμες. Κανένας από αυτούς, όμως, δεν εντάσσεται στις ρομαντικές αφηγήσεις, και όχι μόνο επειδή ανήκουν σε άλλη χρονική περίοδο· υπάρχει και μια ουσιαστική διαφορά στο ύφος των ίδιων των ηρώων και στις περιπέτειές τους.

Η ρομαντική παράδοση περιλαμβάνει κυρίως ιππότες, και πιθανώς να έχει ξεκινήσει από τη Γαλλία. Περιλαμβάνει τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, τον Αρθούρο και το Εξκάλιμπερ, τον Πάρσιβαλ και το Δισκοπότηρο, τον Ρολάνδο – τέτοιου είδους ήρωες. Περιλαμβάνει, επίσης, ήρωες όπως τον Ρομπέν των Δασών και τον Ιβανόη, δίκαιους παρανόμους που προσπαθούν «να σώσουν το Βασίλειο». Κι αν κάποιοι νομίζουν ότι αυτή η παράδοση δεν είναι ελληνική, κάνουν λάθος: έχουμε και δικούς μας ήρωες αυτού του είδους, από τη βυζαντινή περίοδο κυρίως, χαρακτήρες όπως τον Διγενή Ακρίτα.

Αυτοί οι ήρωες – στις ιστορίες, τουλάχιστον – είναι πάντα άνθρωποι με κάποιο ιδεώδες ή κάποια ιδανικά: έχουν έναν σκοπό, ακολουθούν κάποιον κώδικα. Υπερασπίζονται τους αδυνάτους, προσπαθούν να αποδώσουν δικαιοσύνη, προσπαθούν να επαναφέρουν μια χαοτική κατάσταση σε αρμονία – το κλασικό «να σώσουν το Βασίλειο». Είναι γενικά ευγενικοί, ανεξαρτήτως αν είναι και ευγενικής καταγωγής ή όχι· πάντα κρατάνε τον λόγο τους, μάχονται ακόμα και με άμεσο κίνδυνο της ζωής τους για «το σωστό και το δίκαιο». Πολλές φορές βασανίζονται και διχάζονται από τα ίδια τους τα ιδεώδη και τον κώδικα τιμής τους.

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Ιουνίου (17/6)


A Book of Marionettes (1920) — Απεικονίσεις ακέφαλων (περ. 1175–1724) — Arent van Bolten — The Magician (W. Somerset Maugham) — Durenstein της Evelyn Waugh — Playing Catch, του Algernon Blackwood — Martin Monnickendam (1874–1943) — Βασικά βιβλία Sword & Planet (Don Wollheim, Edwin L. Arnold, Otis Adelbert) — Η Φαντασία ως το Κέντρο της Πραγματικότητας — Τρέιλερ ALIEN: EARTH του Ridley Scott — Jon Foreman — Το Sword & Sorcery του Pinnacle Books — Ιστορίες με ταξίδια στην τέταρτη διάσταση — Ο αρχαίος φόβος για τους ζωντανούς-νεκρούς

 

Φανταστικά Βιβλία


Όχι βιβλία φαντασίας· αυτά που είναι μόνο στο μυαλό μας

Υπάρχουν βιβλία φαντασίας, και μέσα σε αυτά υπάρχουν και φανταστικά βιβλία. Φανταστικά βιβλία, επίσης, μπορούν να υπάρξουν και σε βιβλία συμβατικής λογοτεχνίας, αλλά αυτό είναι πιο σπάνιο.

Ένα από τα γνωστότερα φανταστικά βιβλία είναι, φυσικά, το Νεκρονομικόν. Σύμφωνα με κάποιους δεν είναι καν φανταστικό αλλά υπάρχει· έχω, μάλιστα, μία μεταφρασμένη έκδοσή του από τις εκδόσεις Κάκτος. Δεν ξέρω, όμως, αν όντως μπορείς να καλέσεις τους δαίμονες για τους οποίους γράφει· δεν το έχω ποτέ δοκιμάσει. Οπότε, εδώ αναφέρομαι στο Νεκρονομικόν καθαρά ως φανταστικό βιβλίο, όπως το παρουσίαζε ο Lovecraft μέσα από τις αφηγήσεις του. Είναι ίσως το γνωστότερο φανταστικό βιβλίο σε αναγνώστες της φανταστικής λογοτεχνίας.

Αλλά υπάρχουν και πολλά ακόμα.

Κατ’αρχήν, όλα τα βιβλία που εμφανίζονται μέσα σε έναν φανταστικό κόσμο είναι, προφανώς, φανταστικά. Όμως, όταν αναφερόμαστε σε φανταστικό βιβλίο, μιλάμε για κάτι που ξεχωρίζει μέσα στην αφήγηση, κάτι που έχει συγκεκριμένο τίτλο και χρησιμότητα. Κάτι που μπορεί να έχει τη δυνατότητα να γίνει ακόμα και καλτ, όπως το Νεκρονομικόν.

[Συνέχισε να διαβάζεις]