Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
7 / 2019

Πού στον δαίμονα πήγαν όλα τα βιβλία;

Θυμάμαι που παλιότερα έβρισκα πολλά βιβλία φαντασίας σε παλαιοβιβλιοπωλεία. Ήταν ή μεταχειρισμένα ή παρμένα από στοκ, βιβλία που είχαν ξεμείνει σε αποθήκες. Αλλά ήταν πολλά. Τα έβρισκα με το σωρό. Και αναφέρομαι κυρίως σε ξενόγλωσσα βιβλία φαντασίας. Τα συναντούσες σε παλαιοβιβλιοπωλεία, τα συναντούσες σε τυχαία περίπτερα, τα συναντούσες ακόμα και σε πάγκους μικροπωλητών. Τα συναντούσες σε Αθήνα και τα συναντούσες και σε επαρχία. Κάπως, κατέληγαν εκεί. Δεν ξέρω πώς, αλλά μου άρεσε. Μου άρεσε να τα βρίσκω· ήταν μια ανακάλυψη.

Μετά, ξαφνικά, εξαφανίστηκαν. Ελάχιστα βρίσκω πλέον· σχεδόν κανένα, ουσιαστικά. Και αναρωτιέμαι γιατί.

Το μόνο που μπορώ να υποθέσω είναι ότι κάποιος κεντρικός προμηθευτής, που έφερνε διάφορα ξενόγλωσσα βιβλία και μαζί έφερνε κι αυτά, τώρα ή έχει βαρέσει φαλιμέντο τελείως [...]

Χάρτες – τόσοι χάρτες…

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Καθάριζα κάτι ντουλάπια και έτυχε να βρω τους χάρτες ενός φανταστικού κόσμου. Είναι κάτι χάρτες που είχα φτιάξει όταν ήμουν μικρός. Και είναι δεκάδες, όχι ένας και δύο. Υπάρχει ένας γενικός χάρτης ολόκληρου του κόσμου χωρισμένος σε περιοχής, και μετά υπάρχουν χάρτες για την κάθε περιοχή.

Οι χάρτες είναι πολλοί, αλλά δεν είχα σκεφτεί ουσιαστικά τίποτα για όλες αυτές τις περιοχές τότε. Δεν είχα σκεφτεί τι κάνει την καθεμία ξεχωριστή. Τα πάντα ήταν απλά χάρτες: πόλεις και ποτάμια και δάση και βουνά και δρόμοι. Μου φαίνεται λιγάκι αστείο τώρα. Χωρίς κάποιο συγκεκριμένο “χρώμα” κανένας φανταστικός κόσμος δεν μπορεί να είναι ζωντανός. Όλα αυτά μοιάζουν με μια εξάσκηση στην άσκοπη φανταστική γεωγραφία.

Ωστόσο, ακόμα και η άσκοπη φανταστική γεωγραφία έχει τη γοητεία [...]

Η φύση της λογοτεχνίας είναι συγκρουσιακή

Αρκετοί συγγραφείς έχουν διάφορες ιδέες αλλά δεν ξέρουν πώς να ξεκινήσουν να γράφουν. Αναρωτιούνται πώς να τα χρησιμοποιήσουν όλα αυτά μέσα σε μια λογοτεχνική ιστορία. Το πρόβλημα συνήθως είναι πως οι ιδέες από μόνες τους, οσοδήποτε καλές κι αν είναι, δεν φτάνουν. Για να υπάρξει ιστορία πρέπει να υπάρχει και σύγκρουση. Χωρίς να γίνεται κάποια σύγκρουση μέσα στην αφήγηση, ή και περισσότερες από μία συγκρούσεις, δεν μπορείς να γράψεις.

Στο μυαλό πολλών, ακούγοντας σύγκρουση, έρχονται ακραία πράγματα, όπως μάχες ή τρομεροί διαπληκτισμοί. Η σύγκρουση μέσα στην αφήγηση δεν χρειάζεται να είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ένα μυστήριο που ένας βασικός χαρακτήρας πρέπει να λύσει, γιατί τον αφορά άμεσα, είναι σύγκρουση· είναι ο χαρακτήρας εναντίον του μυστηρίου. Μια επικίνδυνη περιοχή που ο χαρακτήρας πρέπει [...]

Μυστηριακές Οντότητες

Μυστηριακές Οντότητες (7)

Ο Μάγος των Αθηνών.

Τώρα λάθος, μετά σωστό

Πάντα διορθώνω τα βιβλία μου δύο φορές. Η πρώτη διόρθωση, που είναι και η πιο βασική, γίνεται σταδιακά καθώς το γράφω: τελειώνω καμιά δεκαριά σελίδες, τις διορθώνω, και πάω παρακάτω. Η δεύτερη διόρθωση γίνεται αφότου έχω τελειώσει όλο το βιβλίο και το κοιτάζω ξανά από την αρχή.

Και αρκετές φορές έχει τύχει το εξής φαινόμενο: Βρίσκω, στην πρώτη διόρθωση, κάτι που δεν μου αρέσει και το αλλάζω. Και αργότερα, όταν πάω στη δεύτερη διόρθωση, το αλλάζω ξανά – το κάνω όπως ήταν στην αρχή! Και, συνήθως, δεν το καταλαβαίνω αμέσως· ύστερα το συνειδητοποιώ, και παθαίνω πλάκα. Απορώ πώς πριν μου φαινόταν λάθος.

Δεν πρόκειται, φυσικά, για κανένα αντικειμενικό λάθος, όπως κάτι το τυπογραφικό, ή νοηματικό λάθος, ή συντακτικό λάθος από εκείνα που αν τα αφήσεις έτσι οι προτάσεις δεν βγάζουν νόημα.

Όχι, είναι από εκείνα τα [...]

Λογοτεχνικά παραμυθιάσματα

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Προτού γράψεις κάτι, οσοδήποτε φανταστικό, πρέπει να μπορείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι είναι πραγματικό, ότι θα μπορούσε κάπως, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να συμβεί. Πρέπει να το δεις όπως θα έβλεπες κάτι αντικειμενικό, ρεαλιστικό· και μετά, απλά γράφεις εκείνο που βλέπεις.

Αν, στη λογοτεχνία, δεν έχεις τη δυνατότητα να πείσεις τον εαυτό σου για την πραγματικότητα εκείνου που γράφεις, τότε δεν έχει καλές πιθανότητες να μοιάζει πιστευτό, ή να έχει αληθινό ενδιαφέρον.

Πρέπει να μπορείς να αυτοπαραμυθιάζεσαι, ξέροντας ακριβώς τι κάνεις.

Σκοτεινοί θεοί και αλλόκοτες ψυχικές καταστάσεις

Όπως έλεγα στο προηγούμενο post, διαβάζω αυτές τις μέρες το Black Gods and Scarlet Dreams της C.L. Moore. Είναι μια συλλογή ιστοριών από το 1930, οι μισές ηρωικής φαντασίας, οι άλλες μισές επιστημονικής φαντασίας. Αλλά και των δύο ειδών οι ιστορίες της Moore έχουν ένα κοινό γνώρισμα: ένα βαθύ πνευματιστικό, εσωτερικό στοιχείο. Συνεχώς μιλά για παράξενες ψυχικές καταστάσεις των ηρώων της οι οποίες δεν είναι εκείνο που θα περίμενες σήμερα λέγοντας ψυχικές καταστάσεις. Δεν είναι ούτε καν εκείνο το “ακατονόμαστο” και “απερίγραπτο” του Lovecraft ακριβώς. Είναι κάτι που μοιάζει μ’αυτό αλλά, συγχρόνως, τελείως διαφορετικό: είναι πιο συγκεκριμένο, σε όλες τις περιπτώσεις, και δίνει μια αίσθηση μεγαλύτερου βάθους. Επιπλέον, παρότι όλες αυτές οι ψυχικές καταστάσεις είναι εξωφρενικές, και μάλλον ποτέ δεν πρόκειται να τις γνωρίσει άνθρωπος, [...]

Περιβαλλοντικές διαφορές και παράξενες ιστορίες

Πάντα όταν έρχομαι στην Αθήνα από διακοπές σε νησί, αμέσως παρατηρώ τη διαφορά στο περιβάλλον. Και δεν μιλάω για τα κλασικά: πολλή ρύπανση στην Αθήνα, δεν υπάρχει χώρος να αναπνεύσεις, όλο μεγάλα χτίρια που κρύβουν τον ουρανό, και τα λοιπά. Μιλάω για μια πιο μαλακή αίσθηση που έχει η όλη ατμόσφαιρα στην Αττική. Δεν είναι όπως στα νησιά. Εκεί, ο τόπος έχει κάτι το πιο άγριο. Το νιώθεις στον ίδιο τον αέρα. Είτε άπνοια έχει, είτε φυσάει μανιασμένα, πάντα υπάρχει κάτι το πιο άγριο.

Στην Αθήνα, χάνεις την αγριάδα ξαφνικά, κι αναρωτιέσαι πού πήγε. Όλα εδώ μοιάζουν πιο μαλάκα. Σαν να βουλιάζεις σε καναπέ.

Πρέπει να προσέχεις να μη σε πάρει ο ύπνος.

*

Κατά τα άλλα, διάβαζα κυρίως C.L. Moore αυτές τις μέρες, και έχει κάτι τρομερά ευφάνταστα σκηνικά σε ορισμένες από τις ιστορίες της. Και σε όλες τις ιστορίες [...]

 

Επίσης . . .

Ακατανόητες Οντότητες


Περιγράφοντας το απερίγραπτο στη φανταστική λογοτεχνία

Στη φανταστική λογοτεχνία – ή, ίσως, πιο συχνά στο παρακλάδι της που ονομάζεται λογοτεχνία τρόμου – συναντούμε πολλές φορές οντότητες «πέρα από την ανθρώπινη κατανόηση». Οι πιο γνωστές είναι, φυσικά, αυτές από τη Μυθολογία Κθούλου – ο Κθούλου ο ίδιος, ο Νιαρλαθοτέπ, ο Γιόγκ-Σόθοθ, και λοιποί «εξώτεροι» δαίμονες με αρκετά θου μέσα στα ονόματά τους ώστε να τα κάνουν να φαίνονται πολύ περίεργα και δυσπρόφερτα. Πράγμα που δεν το γράφω ως κατάκριση: κάπως, πρέπει να μοιάζουν «εξώτεροι» όλοι αυτοί οι δαίμονες.

Ο Lovecraft, επίσης, πασχίζει συνήθως να λέει πόσο ακατάληπτες και απερίγραπτες είναι όλες αυτές οι οντότητες – ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να ειπωθούν με ανθρώπινα λόγια. Και δεν είναι μόνο ο Lovecraft πιθανώς που το κάνει αυτό, αλλά είναι το πιο γνωστό και ουδέτερο παράδειγμα για τέτοιες περιπτώσεις, οπότε αυτόν χρησιμοποιώ.

Το πρόβλημα, γενικά, με τις «ακατανόητες» οντότητες είναι ότι, από τη μια, ο συγγραφέας μάς λέει ότι «κανείς δεν μπορεί να τις εννοήσει», από την άλλη όμως φαίνεται ότι μπορούν, κάπως, να εννοηθούν (αν όχι να κατανοηθούν).

Από τη μια, «δεν μπορούν να περιγραφούν» όλοι αυτοί οι δαίμονες· από την άλλη, περιγράφονται, έχουν υλική μορφή. Ψάξτε και στο διαδίκτυο να βρείτε απεικονίσεις τους. Ο Κθούλου έχει μια κάποια όψη. Ακόμα και ο Νιαρλαθοτέπ απεικονίζεται κάπως. Και το ίδιο ισχύει και για τα περισσότερα (αν όχι όλα) από αυτά τα δαιμονικά όντα. Αλλά... αφού είναι απερίγραπτα, αφού δεν μπορείς να τα εννοήσεις με το αδύναμο ανθρώπινο μυαλό σου, τότε... πώς έχουν όψη που μπορεί κάποιος να τη ζωγραφίσει; Αυτό είναι αντίφαση. Αν τέτοιες οντότητες ήταν αληθινά ακατανόητες και αδύνατον να περιγραφούν, τότε δεν θα έπρεπε να μπορεί κάποιος να τις ζωγραφίσει. Επομένως, σου δίνεται η εντύπωση ότι, σε τελική ανάλυση, το «ακατανόητο» ουσιαστικά σημαίνει τερατώδες. Οι οντότητες αυτές είναι, όντως, τερατώδεις· είναι φριχτές, απαίσιες· είναι έτσι που κανονικά δεν θα έπρεπε να μπορούν να υπάρξουν· ναι, αλλά δεν είναι αδιανόητες. Αν ήταν αδιανόητες, δεν θα έβλεπες κάτι σαν πελώριο χταπόδι, ή έναν συνδυασμό από χταπόδι και βατράχι, ή οτιδήποτε άλλο.

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Οκτωβρίου (15/10)


γκράφιτι με βάθος — OlderGeeks — idiot savants — αγωγή-μαμούθ Ελλήνων κατά φαρμακευτικής για το εμβόλιο Covid — πώς ζωντάνεψε ο E.T. — η κατάρα ενός κονσέρτου — μήπως ο συνεργάτης σας είναι εξωγήινος; — Elliott Dold (1889–1957) — Κρυφοί Κήποι — Computer Plant Life — The Spell of Sarnia — τα παιδιά του μέλλοντος; — οι χαμένες ιστορίες του Raymond Chandler — Nikolai Kolchitski — όλα τα είδη και τα υποείδη του punk — παράξενα και δημιουργικά πράγματα σχετικά με τον κορονοϊό — και ακόμα περισσότερα έρχονται ασταμάτητα στο LinX!

 

Ο Κυνηγός των Θαλασσών – Η Αναζήτηση του Οφιομαχητή, Τόμος 6


Έχοντας τελειώσει με τις δουλειές του στην Ιχθυδάτια, ο Οφιομαχητής αναζητά πάλι το χαμένο παρελθόν του το οποίο μοιάζει τώρα άμεσα συνδεδεμένο με τους Τρομερούς Καπνούς – τους πειρατές που έχουν εμφανιστεί τον τελευταίο καιρό και τρομοκρατούν τα λιμάνια όλων των ηπειρονήσων μ’ένα όπλο που κανείς δεν έχει ξαναδεί ποτέ στην Υπερυδάτια: έναν γίγαντα από καπνό, που το τσεκούρι του χτυπά σαν χίλιους ανέμους. Στην αναζήτησή του ο Οφιομαχητής έχει στο πλευρό του πιστούς συντρόφους και παλιούς φίλους, αλλά χρειάζεται να επιτύχει και μια συμφωνία με έναν από τους Τρεις Οίκους της Σκιάπολης για να αποκτήσει πλοίο και πλήρωμα. Τα ταξίδια του θα τον οδηγήσουν σε λιμάνια γεμάτα ναυτικούς και πειρατές, όπου αμφίβολες πληροφορίες και σκοτεινές φήμες κυκλοφορούν, και κίνδυνος καραδοκεί παντού· γιατί στην Ιχθυδάτια ο Οφιομαχητής δεν έχει μόνο φίλους αλλά και ορκισμένους εχθρούς...

...ενώ, πριν από όχι και τόσα πολλά χρόνια, ένας μυστηριώδης ταξιδιώτης, κατάμαυρος στο δέρμα με πράσινα μαλλιά και υπεράνθρωπη δύναμη, φτάνει στη δυσώνυμη πόλη της Τριάνης κι αφού ακούει λόγια για το θανάσιμο Πέρας των Θαλασσών σκέφτεται πως ίσως εκεί να ανακαλύψει λησμονημένα πράγματα για τον εαυτό του, καθώς και το πεπρωμένο του στην Υπερυδάτια. Ψάχνει για πλήρωμα ανάμεσα στους κακοποιούς και τους ξεπεσμένους της Τριάνης, και ετοιμάζεται να κλέψει έναν Ωκεανομάντη, μια μάγισσα, και το πλοίο ενός πειρατή...

Κατεβάστε το