(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)
Όσο πιο πολύ κοιτάζεις κάτι από κοντά τόσο πιο πολύπλοκο σού φαίνεται. Και από όσο πιο κοντά το κοιτάζεις τόσο ακόμα πιο πολύπλοκο σού φαίνεται. Συνεχίζοντας να το κοιτάζεις έτσι, είναι αναπόφευκτο ότι θα φτάσεις να πιστεύεις πως είναι απίστευτα, σουρεαλιστικά λαβυρινθώδες και άλυτο.
Παίρνοντας όμως λίγη απόσταση αρχίζεις να το βλέπεις διαφορετικά. Αφήνοντας τη σκέψη να καθαρίσει ενώ διατηρείς την απόσταση, η λύση γίνεται προφανής. Αναπτύσσοντας μια νοοτροπία τού καλώς εννοούμενου δεν-γαμιέται προσπερνάς το εμπόδιο σαν να μην– όχι “σαν να μην”: όντως έχει εξαφανιστεί!
Γράψε μια πρόταση. Δες την από κοντά για κάποια ώρα, από πολύ κοντά, και πολύ προσεχτικά. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να γράψεις αυτή την πρόταση· σίγουρα δεν έχεις επιλέξει τον καλύτερο. Τώρα σου έρχονται κι άλλοι στο μυαλό. Να αλλάξεις την πρόταση; Να την αναποδογυρίσεις; Να προσθέσεις ένα επίρρημα; Να αφαιρέσεις ένα επίρρημα; Να τροποποιήσεις λίγο τη στίξη; Τι είναι πιο σωστό, επιτέλους; Πώς μπορείς να είσαι σίγουρος; (Σοφία του Άι Γάτου: Όλα είναι το ίδιο σωστά, μαλάκα.) Η αλήθεια είναι πως δεν μπορεί να είσαι ποτέ σίγουρος για τίποτα. Απλά έχεις πέσει στην παγίδα της υπερβολικά ζουμαρισμένης παρατήρησης, όταν το μυαλό εγκλωβίζεται στο συγκεκριμένο. Αν δεν είχες πέσει σ’αυτό το λάκκο, θα έγραφες την πρόταση, θα την κοίταζες για κανένα καταφανές λάθος, και μετά θα προχωρούσες – και θα ήσουν ευχαριστημένος μ’αυτό. Και έτσι ακριβώς πρέπει να είσαι. Κάνοντας ένα βήμα πίσω και κοιτάζοντας από μια κάποια απόσταση.
Όχι, δεν είναι συμβουλή για συγγραφείς αυτή. Απλώς το παραπάνω είναι ένα παράδειγμα. Η ίδια παγίδα ισχύει για τα πάντα, και ο ίδιος τρόπος αντιμετώπισης.
Αν και αποφεύγω τα αρχαιόπληκτα παραδείγματα, δες τι έκανε ο Μέγας Αλέξανδρος με τον Γόρδιο Δεσμό. Θα μπορούσε να τον κοιτάζει από κοντά, μπλεγμένος στον λαβύρινθο τού πώς να τον λύσει. Και ποτέ έτσι δεν θα τον έλυνε. Αντιθέτως, έκανε ένα βήμα πίσω. Κοίταξε το τρομερό πρόβλημα κουλαρισμένος από κάποια απόσταση. Και τι είδε; Ένα γαμημένο σχοινί. Τράβηξε το λεπίδι του, το έκοψε, και πέρασε χαιρετώντας συγχρόνως με την επίδειξη του μεσαίου δαχτύλου.
Πάντα είναι πιο απλό απ’ό,τι νομίζεις.