ΣΚΕΨΕΙΣ

5/1/2022

Τα Βιβλία που Διάβασα Μέσα στο 2021
Μια σύντομη ανασκόπηση...

 

Their Master's War
του Mick Farren

Όχι τόσο καλό όσο η τριλογία DNA Cowboys του Farren, αλλά αρκετά καλό. Στην αρχή μού άρεσε λιγότερο αλλά, όσο η ιστορία προχωρούσε, μου άρεσε περισσότερο. Ο Farren τα καταφέρνει να συνδυάζει τον κυνισμό με τον ηρωισμό. Ένα πρόβλημα που έχω παρατηρήσει και σε άλλα του βιβλία είναι ότι ο διάλογος δεν είναι ξεκάθαρος μερικές φορές: δηλαδή, υπάρχουν στιγμές που δεν ξέρεις ποιος μιλά, γιατί ο συγγραφέας έχει παραλείψει να γράψει κάποιο «είπε» εκεί που χρειαζόταν. Μικρό το πρόβλημα, όμως· το βιβλίο είναι καλό μέχρι την τελευταία σελίδα, και έχει ένα από τα πιο αισιόδοξα τέλη του Farren.

 

The Lazarus Effect
των Frank Herbert & Bill Ransom

Αυτό το βιβλίο είναι συνέχεια του The Jesus Incident, το οποίο είχα διαβάσει πριν από χρόνια· αλλά είναι πολύ χαλαρή συνέχεια. Διαδραματίζεται μετά από πολύ καιρό, και τα πάντα είναι τελείως διαφορετικά. Θα μπορούσες να πεις ότι δεν είναι καν συνέχεια. Δε μου άρεσε τόσο όσο άλλα βιβλία του Herbert. Ούτε σύγκριση με το Dune, φυσικά, αλλά ακόμα και συγκριτικά με το The Jesus Incident μού φάνηκε κατώτερο. Όχι πως είχε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα ως βιβλίο, ή κάτι που συγκεκριμένα να με ενοχλεί· όμως δεν αισθάνθηκα να έχει το ίδιο ενδιαφέρον. Σε γενικές γραμμές, δεν είναι άσχημο. Μόνο σε σύγκριση με άλλα του Herbert.

 

Dreamsnake
της Vonda N. McIntyre

Αυτό είναι επιστημονική φαντασία, αλλά η ιστορία διαδραματίζεται σ’έναν κόσμο που είναι κατά βάση βαρβαρικός, οπότε θυμίζει ηρωική φαντασία, αν και χωρίς μαγεία. Η συγγραφέας μοιάζει να έχει ψάξει αρκετά το θέμα με το οποίο ασχολείται, και να επιτέλους ένα βιβλίο φαντασίας που δεν φαίνεται να χαρακτηρίζει τα ερπετά ως κάτι το «διαβολικό». Το Dreamsnake, όμως, δεν μπορούσε και να με συνεπάρει. Σίγουρα δεν θα το έλεγα κακό, αλλά ούτε και τίποτα περισσότερο από οριακά καλό για το προσωπικό μου γούστο. Χρειαζόταν κάτι παραπάνω από άποψη πλοκής, νομίζω.

 

Forbidden Knowledge
του Stephen R. Donaldson

Παλιά – τόσο παλιά που δεν υπήρχε καν αυτό το site και δεν θα βρείτε το συγκεκριμένο βιβλίο στα Αναγνώσματα – είχα διαβάσει το The Real Story, το πρώτο βιβλίο της σειράς Gap του Donaldson. Ήταν καλό (αν και αρκετά μισογύνικο, ίσως), καλύτερο απ’ό,τι περίμενα. Οπότε, είπα να προχωρήσω τώρα, μετά από τόσα χρόνια, στο δεύτερο της σειράς. Όπως αποδείχτηκε, δεν ήταν δύσκολο να ακολουθήσω την αφήγηση· αμέσως τη θυμήθηκα. Εξακολουθεί να είναι αρκετά μισογύνικη, δυστυχώς, αλλά έχει ενδιαφέρον... τουλάχιστον μέχρι τα 2/3 του βιβλίου. Αποκεί και πέρα, αισθάνθηκα να γίνεται κάπως κουραστικό. Η πλοκή να βαλτώνει, να μην προχωρά, να κινείται πολύ αργά. Ωστόσο, συνέχισα και στο επόμενο, γιατί και η γραφή γενικά μού άρεσε και οι χαρακτήρες, και ήλπιζα τα πράγματα να βελτιωθούν από άποψη πλοκής.

 

A Dark and Hungry God Arises
του Stephen R. Donaldson

Αυτό είναι το τρίτο της σειράς Gap, και έλεγα πως θα έβλεπα την πλοκή να αρχίζει να κινείται πιο γρήγορα απ’ό,τι στο τέλος του Forbidden Knowledge. Δυστυχώς, δεν συνέβη. Αν μη τι άλλο, τα πράγματα χειροτερεύουν. Η πλοκή προχωρά με το ρυθμό σαλιγκαριού. Σέρνεται. Μαρτύριο. Ωστόσο, η βασική ιστορία είναι αρκετά έξυπνη και ενδιαφέρουσα. Το πρόβλημα είναι πως είναι τρομερά αργοκίνητη. Και συγχρόνως το βιβλίο παρουσιάζει κι άλλους χαρακτήρες, σε παράλληλες ιστορίες, που όμως απλά καθυστερούν την υπόθεση χωρίς να προσδίδουν κάτι αξιοσημείωτο. Συνεχώς εξηγεί και εξηγεί και εξηγεί. Οι χαρακτήρες κάνουν ατελείωτους συλλογισμούς. Έχεις μια αίσθηση ότι τίποτα δεν προχωρά, και το βιβλίο δεν είναι και τόσο μικρό. Μετά από αυτό, έπαψα να διαβάζω τη σειρά Gap. Πολύ απλά, παρότι είχε τα προτερήματά της, δεν μπορούσα άλλο να σέρνω αυτό το κάρο.

 

Beasts of Antares, Rebel of Antares, Legions of Antares, Allies of Antares
του by Alan Burt Akers

Συνεπής στο ραντεβού μου με την ατελείωτη σειρά του Dray Prescot, διάβασα και φέτος τα τέσσερα επόμενα βιβλία της. Για να είμαι ειλικρινής, μου άρεσαν λιγότερο από κάποια προηγούμενα. Νομίζω πως κάπου η ιστορία έχει αρχίσει να λυγίζει κάτω από το τρομερό βάρος της. Έχει παρουσιάσει πλέον τόσα πολλά σκηνικά, τόσους πολλούς χαρακτήρες, τόσες πολλές καταστάσεις που σου δίνει την αίσθηση ότι ναι μεν έχεις να κάνεις με κάτι το ζωντανό αλλά, συγχρόνως, και με κάτι το πολύ δύσκαμπτο. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, να συνεχίσω να διαβάζω τη σειρά.

 

The Throne of Bones
του Brian McNaughton

Το The Throne of Bones δεν είναι ένα ενιαίο μυθιστόρημα· είναι μια συλλογή από διηγήματα, που κάποια θα μπορούσες να τα πεις και νουβέλες. Για να είμαι ειλικρινής, το πρώτο, Ringard and Dendra, μου άρεσε περισσότερο από όλα. Ήταν, επίσης, και το πιο διαφορετικό. Ένας παράξενος, σκοτεινός μύθος. Μετά ακολουθεί το The Throne of Bones, που μάλλον είναι νουβέλα και είναι η βασική ιστορία μέσα στο βιβλίο· οι επόμενες βασίζονται σε αυτήν. Και είναι όλες υπερβολικά πεθαμενατζήδικες. Κυρίως ασχολούνται με ghouls, ανθρωποειδή πλάσματα που τρώνε τους νεκρούς. Οφείλω να πω ότι χρησιμοποιούνται με αρκετά ευφάνταστους τρόπους· γι’αυτό που είναι, είναι καλό. Όμως, εντάξει... τα πεθαμενατζήδικα πράγματα – νεκροταφεία, κρύπτες, βαμπιροειδή όντα, πτώματα, κρανία, αίματα – δεν ήταν ποτέ και τα αγαπημένα μου.

 

Fairyland
του Paul J. McAuley

Αυτό είναι cyberpunk και λίγο παραπέρα. Δηλαδή, νομίζω ότι σπρώχνει το cyberpunk προς κατευθύνσεις πιο διαφορετικές απ’ό,τι συνήθως. Είναι χωρισμένο σε τρία μέρη που το καθένα μοιάζει με ανεξάρτητο μυθιστόρημα, αν και δεν είναι πραγματικά ανεξάρτητο. Το μελλοντολογικό σκηνικό που παρουσιάζει είναι ξεκάθαρα φανταστικό, ίσως και σουρεαλιστικό, αλλά κεντρίζει το ενδιαφέρον. Και αυτή είναι και η βασική δύναμη του βιβλίου.

 

The Scarlet Plague
του Jack London

Το διάβασα επειδή είδα να λένε πως η υπόθεση μοιάζει με πανδημία Covid. Τελικά, καμία σχέση δεν είχε. Η πανδημία που παρουσιάζει, πιο πολύ εφάμιλλη του Μαύρου Θανάτου είναι, παρά του Covid. Πρόκειται για μια άκρως επικίνδυνη λοίμωξη που αφανίζει ολόκληρες ηπείρους. Η γραφή του London, λιτή και δυνατή, ταιριάζει απόλυτα με την ατμόσφαιρα. Είχα γράψει ένα σύντομο κείμενο στα Σκιώδη Παραλειπόμενα γι’αυτό το βιβλίο και για τη σύγκρισή του με την πανδημία του κορονοϊού.

 

The Voidal: Oblivion Hand, The Long Reach of Night, The Sword Of Shadows
του Adrian Cole

Η σειρά Voidal είναι εκπληκτική. Είναι από τα βιβλία που συνεχώς ψάχνω και δύσκολα βρίσκω. Από τα βιβλία που είναι ικανά να σε μαγέψουν. Τα καλύτερα που διάβασα αυτό τον χρόνο, και από τα καλύτερα που έχω διαβάσει εδώ και αρκετά χρόνια. Διαβάστε τη βιβλιοκριτική μου.

 

Bright of the Sky
της Kay Kenyon

Μοιάζει με έναν συνδυασμό των παλιών ιστοριών sword-and-planet και των πιο σύγχρονων space opera. Περισσότερο, βέβαια, προς το sword-and-planet ρέπει, αλλά όχι με τόσο τρομερά ανδραγαθήματα και συνεχόμενη δράση όπως συνηθίζεται σε τέτοιου είδους ιστορίες. Ο φανταστικός κόσμος που παρουσιάζει είναι αξιοσημείωτα ευφάνταστος, και περίμενα περισσότερα από αυτό το βιβλίο. Εξαρχής κάτι δεν μου άρεσε – στην ίδια τη γραφή, ίσως – αλλά επέμεινα μαζί του και προχώρησα. Από τη μέση και μετά, όμως, το πήρα απόφαση ότι η πλοκή θα συνεχίσει να μην έχει αρκετό ενδιαφέρον. Το βιβλίο παρουσιάζει κάποια πράγματα για τον κόσμο, και παρουσιάζει κι άλλα πράγματα για τον κόσμο, και παρουσιάζει κι άλλα πράγματα για τον κόσμο. Αλλά τι γίνεται εκτός από αυτό; Ακόμα και το φινάλε μού φάνηκε βεβιασμένο, σαν να μπήκε εκεί εμβόλιμα μια έκρυθμη κατάσταση για να συμβεί κάτι πιο συνταρακτικό και να τελειώσει το μυθιστόρημα, το οποίο αποτελεί πρώτο μέρος μιας σειράς τεσσάρων βιβλίων που λέγεται The Entire and the Rose. Δυστυχώς, δεν είμαι σίγουρος αν θα προχωρήσω στα επόμενα.

 

Trial of Flowers
του Jay Lake

Τελείως μαγικορεαλιστικό βιβλίο. Συμβαίνουν εξωφρενικά πράγματα. Εξωφρενικά. Και όχι μόνο από την άποψη του μαγικού, αλλά και από την άποψη της παράξενης λογικής. Ορισμένα από τα έθιμα που έχουν σ’αυτή την πόλη που παρουσιάζει δεν μπορείς να το πιστέψεις ότι θα μπορούσαν ποτέ να υφίστανται· ωστόσο, τα γράφει με τέτοιο τρόπο που είναι αρκετά πιστευτά. Αν περιγράψω τώρα κάτι θα φανεί ανόητο. Για παράδειγμα, επειδή γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση και πορεία, αλλάζει ο Lord Mayor της πόλης – απλά και μόνο από αυτό! Μοιάζει παράλογο τελείως· αλλά, μέσα στην ιστορία, βγάζει νόημα. Και, γενικά, το ατού του Trial of Flowers αυτό είναι: οι παραδοξότητες και ο μαγικός ρεαλισμός. Είναι σαν να βλέπεις σουρεαλιστικό πίνακα. Ορισμένα πράγματα, όμως, παραήταν αλλόκοτα, ακόμα και για εμένα. Νομίζεις ότι ο συγγραφέας το παρατράβηξε απλά και μόνο για να φανεί ότι μπορεί να πάει στα άκρα, ή για να δοκιμάσει τον εαυτό του στα άκρα. Αφιερώνει κάμποσες σελίδες για να μας περιγράψει τι συμβαίνει με – όχι δεν κάνω πλάκα· κρατηθείτε – τον σκισμένο κώλο ενός νάνου ύστερα από άγριο βιασμό. Πραγματικά, δεν νομίζω ότι αυτό ήταν απαραίτητο μέσα στην πλοκή· ειδικά να περιγράφεται με τέτοια λεπτομέρεια.

 

The Peculiar Exploits of Brigadier Ffellowes
του Sterling E. Lanier

Αυτή είναι μια συλλογή από ιστορίες τις οποίες διηγείται ένας τύπος ονόματι Brigadier Ffellowes σε ένα κλαμπ. Είναι από εκείνες τις παράξενες ιστορίες που συμβαίνουν σε κάποιον και οι άλλοι είναι πολύ δύσκολο να πιστέψουν ότι είναι πραγματικές. Πολύ ατμοσφαιρικές και μοιάζουν όντως βιωματικές έτσι όπως είναι γραμμένες. Η θεματολογία τους είναι αρκετά κλασική αλλά χωρίς να γίνεται μπανάλ. Καταπιάνεται με διάφορα «μυστήρια του κόσμου», όμως όχι με τον τελείως συνηθισμένο τρόπο. Οι ιστορίες είναι της μορφής «τι έγινε κάποτε μέσα σε μια βαθιά αφρικάνικη ζούγκλα», ή «τι έγινε μετά από ένα ναυάγιο κατά τον Β’ Παγκόσμιο», ή «τι έγινε σε μια απομονωμένη βίλα πέρα από τα περίχωρα μιας πόλης».

 

Daughters of Forgotten Light
του Sean Grigsby

Αυτό το βιβλίο είναι τόσο cool που θα έλεγες ότι γράφτηκε τη δεκαετία του ’60 ή του ’70. Φαντάσου συμμορίες από γυναίκες επάνω σε μοτοσικλέτες με τροχούς από φωτεινή ενέργεια, οι οποίες χρησιμοποιούν κυρίως για όπλο ένα πράγμα που πιάνεται στον καρπό τους και εκτοξεύει μια σφαίρα ενέργειας που χτυπά τον στόχο και επιστρέφει στο όπλο. Και η πόλη που περιφέρονται αυτές οι συμμορίες είναι ολόκληρη από ειδικό γυαλί. Αλλά είναι, ουσιαστικά, μια γιγάντια φυλακή όπου στέλνουν, από τη Γη, τις ανεπιθύμητες. Θα ήθελα το βιβλίο να ήταν μεγαλύτερο, να είχε περισσότερη πλοκή. Πιστεύω ότι μπορούσε, άνετα, να εξερευνήσει πολλά πράγματα ακόμα για το σκηνικό και για τους χαρακτήρες. Δυστυχώς, έτσι όπως τελειώνει, δε νομίζω ότι θα έχει συνέχεια. Ήταν μια-και-κάτω. Αλλά αυτή η μία αξίζει.

 

Lord Valentine’s Castle
του Robert Silverberg

Όπως τα περισσότερα βιβλία του Silverberg, έτσι κι αυτό έχει μια εσωτεριστική, μυστηριακή χροιά, αλλά κυρίως είναι ένα βιβλίο καθαρής φαντασίας. Η ιστορία διαδραματίζεται σε έναν άλλο πλανήτη – ονόματι Majipoor – οπότε θα μπορούσες να το χαρακτηρίσεις επιστημονική φαντασία. Αλλά δεν είναι επιστημονική φαντασία, γιατί σ’αυτό τον κόσμο υπάρχουν ακόμα και μάγοι που κάνουν ξόρκια. Υπάρχουν οντότητες που στέλνουν όνειρα, υπάρχουν δράκοι της θάλασσας που αν σε καταπιούν μπορείς να βγεις από μέσα τους σκίζοντας την κοιλιά τους, και άλλα τέτοια. Η τεχνολογία, επίσης, δεν βγάζει κανένα νόημα από καθαρά ορθολογιστική άποψη. Υποτίθεται πως έρχονται κατά καιρούς νοήμονα όντα από άλλους πλανήτες στον Majipoor, αλλά στον ίδιο τον Majipoor δεν υπάρχουν ούτε αεροπλάνα (!) και το ταξίδι γίνεται όπως στον μεσαίωνα. Υπάρχουν, ωστόσο, κάτι άμαξες αντιβαρύτητας, χωρίς ρόδες, οι οποίες αιωρούνται, αλλά τις σέρνουν ζώα. Επίσης, υπάρχουν όπλα που λέγονται energy-throwers και, προφανώς, εκτοξεύουν ενέργεια· αλλά, συγχρόνως, όλοι πολεμάνε και με σπαθιά και τσεκούρια. Εν ολίγοις, το σκηνικό είναι όπως τα παλιά σκηνικά «επιστημονικής» φαντασίας (και δικαιολογημένα: το βιβλίο είναι του 1980). Αν έχεις υπόψη σου την ταινία Krull, είναι κάτι παρόμοιο. Ιππότες με λέιζερ, και διάφορα παράξενα πλάσματα και μάγοι αποδώ κι αποκεί. Μου αρέσει αυτού του είδους το σκηνικό. Αγνοεί την ψευτο-ορθολογιστική λογική και ακολουθεί απλώς μια εσωτερική λογική, αποδεικνύοντας πόσο υποκειμενική υπόθεση είναι τελικά η «πραγματικότητα». Αν είναι γραμμένο καλά, είναι υπέροχο. Και στο Lord Valentine's Castle είναι γραμμένο καλά. Κατά τα άλλα, το βιβλίο θυμίζει επίσης κάτι το μυθικό, σαν από Tolkien ή Dunsany. Και είναι, κυρίως, ταξιδιωτικό και ένα είδος heroes journey. Έχει τα μειονεκτήματα των ταξιδιωτικών μυθιστορημάτων φαντασίας (είχα γράψει κι ένα άρθρο για τα ταξίδια στη φανταστική λογοτεχνία, πρόσφατα) – δηλαδή, μια πλοκή υποχρεωτικά περιορισμένη, αφού το όλο νόημα είναι ο βασικός χαρακτήρας να προχωρά, όχι να μένει κάπου και να μπλέκεται σε κάποια υπόθεση – όμως γι’αυτό που είναι, είναι καλό. Βασικά, έχει και αρκετή πλοκή για ταξιδιωτικό μυθιστόρημα φαντασίας. Πόση ακόμα να είχε; Αν και δεν αισθάνθηκα πουθενά να γίνεται βαρετό, σε κάποια σημεία ήταν λιγάκι κουραστικό, αλλά κι αυτό το αποδίδω στο ότι ήταν ταξιδιωτικό μυθιστόρημα φαντασίας. Ο ήρωας και οι σύντροφοί του περνάνε από τόπους μυστηριώδεις και παράξενους, πολλούς τέτοιους τόπους, ώσπου να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους και σε μια μεγάλη σύγκρουση με τον «κακό» της υπόθεσης. Υπάρχει, όμως, και μια έκπληξη – που, βέβαια, δεν θα σας την πω. Ακολουθεί, πάντως, μια αρκετά κλασική δομή, χωρίς αυτό να αποδυναμώνει την ιστορία. Συνήθως εμένα μού αρέσουν τα πιο μπλεγμένα μυθιστορήματα, και από άποψη πλοκής και από άποψη ηθικής (το καλό και το κακό είναι ξεκαθαρισμένα στο βιβλίο – ευτυχώς όχι με γραφικό τρόπο), αλλά το Lord Valentine's Castle με άφησε ικανοποιημένο. Και έχω όρεξη να διαβάσω κι άλλες ιστορίες από τον Majipoor, αν και όχι τώρα αμέσως. Είμαι περίεργος πώς έχει εξερευνήσει και, πιθανώς, εξελίξει ο Silverberg αυτό τον κόσμο στα επόμενα που έχει γράψει.

---