Νέα
23/3/2013
Ο Φόβος Σου Σε Σκοτώνει
Μερικές φανταστικές ιστορίες· και μερικές όχι και τόσο φανταστικές
Προοίμιο (ή, Προειδοποίηση Προτού Συνεχίσεις)
Θα ήθελα εξαρχής να ξεκαθαρίσω οπωσδήποτε κάποια πράγματα σχετικά με όσα θα ακολουθήσουν σε αυτό το άρθρο, ώστε να αποφευχθεί η οποιαδήποτε λανθασμένη ερμηνεία από τον αναγνώστη.
Πρώτον, αυτό το άρθρο είναι από τα λίγα άρθρα πολιτικού περιεχομένου που γράφω.
Δεύτερον, δεν είναι πολιτικοποιημένο άρθρο· δεν είμαι με καμία συγκεκριμένη παράταξη και, για την ακρίβεια, είμαι γενικά εναντίον της έννοιας «παράταξη». (*)
Τρίτον, αυτό το άρθρο είναι περισσότερο φιλοσοφικού-πολιτικού προβληματισμού, παρά οτιδήποτε άλλο.
Τέταρτο, δεν βασίζεται σε συγκεκριμένα στοιχεία, δεν έχω αποδείξεις για όσα αναφέρω.
Πέμπτο, τα όσα αναφέρω είναι υποθέσεις, προβληματισμοί, και διάφορα συμπεράσματα στα οποία φτάνω με φαντασία και λογικά βήματα και, ίσως, ορισμένα να είναι και ακραία.
Αν πιστεύετε ότι ένα τέτοια άρθρο μπορεί να σας προσβάλει ή να μη σας ενδιαφέρει, μη συνεχίσετε να διαβάζετε.
Στο ερώτημα Τι νόημα έχει ένα τέτοιο άρθρο υποθετικής και φιλοσοφικής φύσης; Γιατί δεν γράφεις για πραγματικά γεγονότα; απαντώ: Αυτά μπορεί κανείς να τα διαβάσει σε οποιονδήποτε ειδησεογραφικό ιστότοπο. Τι νόημα έχει να επαναλάβω εκείνο που το συναντάς παντού ούτως ή άλλως;
Η Υπόθεση του Καταστηματάρχη
Σε μια πόλη, ήταν κάποτε ένας καταστηματάρχης. Ο άνθρωπος αυτός έκανε τη δουλειά του και δεν πείραζε κανέναν. Έβγαζε κάποια χρήματα, ζούσε την οικογένειά του, δεν ήταν μπλεγμένος σε καμια περίεργη οργάνωση. Γενικά, ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος.
Μια μέρα, βάζει το κατάστημά του στο μάτι μια εταιρεία ασφαλείας. Πηγαίνουν τα αφεντικά της εταιρείας και λένε στον καταστηματάρχη ότι προσφέρουν ασφάλεια από διάφορους κινδύνους.
«Η εταιρεία μας είναι απαραίτητη, αγαπητέ κύριε, στους δύσκολους καιρούς μας.»
Ο καταστηματάρχης απαντά: «Ευχαριστώ αλλά δεν ενδιαφέρομαι.» Δεν έχει αισθανθεί να κινδυνεύει.
Τα αφεντικά της εταιρείας τού λένε: «Κύριε, ζούμε σε επικίνδυνους καιρούς. Κάνετε μεγάλο λάθος.»
Ο καταστηματάρχης εξακολουθεί να μην ενδιαφέρεται· του φαίνεται, μάλιστα, αστείο που έρχονται να του προτείνουν κάτι τέτοιο και τους βλέπει και με κάποια καχυποψία.
Τα αφεντικά της εταιρείας σκέφτονται: Έτσι είσαι, αρχίδι; Θα σε φτιάξουμε.
Μέσα στον μήνα που έρχεται, φροντίζουν μερικά δικά τους άτομα να περιφέρονται στη γειτονιά όπου βρίσκεται το κατάστημα του καταστηματάρχη. Αυτά τα άτομα μοιάζουν απειλητικά στην εμφάνιση και μόνο – κακοντυμένα, βρόμικα, άγριες φάτσες, κτλ. Επίσης, τα αφεντικά της εταιρείας φροντίζουν να ξυλοκοπηθεί ένας τυχαίος περαστικός· φροντίζουν να στήσουν δύο επεισόδια που κακοποιοί δέρνουν και ληστεύουν κάποιους πολίτες (αλλά, παρεμπιπτόντως, και οι «κακοποιοί» και οι «πολίτες» είναι άνθρωποι της εταιρείας)· φροντίζουν να διαλύσουν ένα, δυο παρκαρισμένα αυτοκίνητα μες στη νύχτα (τα οποία είναι αυτοκίνητα της εταιρείας, παρεμπιπτόντως). Τα αφεντικά, ασφαλώς, δεν κάνουν τίποτα εναντίον του καταστηματάρχη· κανένας δεν τον πειράζει, κανένας δεν τον απειλεί.
Μέσα στο μήνα, βέβαια, όλα αυτά τα τρομαχτικά περιστατικά μαθεύονται από τον καταστηματάρχη, καθώς κυκλοφορούν στις εφημερίδες αλλά και από στόμα σε στόμα. Ο καταστηματάρχης αισθάνεται απειλημένος, παρότι κανένας δεν τον έχει πειράξει.
Πάνε πάλι τα αφεντικά της εταιρείας και τον ρωτάνε μήπως χρειάζεται προστασία. Ο καταστηματάρχης το σκέφτεται· δεν απαντά αμέσως τώρα, αλλά τελικά λέει «Ευχαριστώ, όχι»· γιατί πιστεύει ότι αυτή η περίοδος βίας στη γειτονιά του δεν μπορεί να είναι κάτι το μόνιμο. Παλιά δεν συνέβαιναν τέτοια πράγματα.
Τα αφεντικά δεν τον πιέζουν, φυσικά.
Τον επόμενο μήνα, μια νύχτα, ενώ κανένας δεν είναι μέσα στο κατάστημα του καταστηματάρχη, κάποιοι κακοποιοί (άνθρωποι της εταιρείας, εξυπακούεται) σπάνε την πόρτα του καταστήματος και κάνουν κάμποσες ζημιές στο εσωτερικό. Κλέβουν και κάτι μαλακίες ευτελούς αξίας.
Την εβδομάδα που ακολουθεί, αφού ο καταστηματάρχης έχει μαζέψει τις ζημιές, έρχονται πάλι τα αφεντικά της εταιρείας και τον ρωτάνε αν χρειάζεται προστασία.
Ο καταστηματάρχης απαντά: «Σας ευχαριστώ, κύριοι. Ήρθατε πάνω στην ώρα, φαίνεται, σαν φύλακες-άγγελοί μου!»
Τα αφεντικά χαμογελούν. «Η προστασία σας είναι το μόνο που μας ενδιαφέρει, αγαπητέ κύριε.»
Επιστροφή στην «Πραγματικότητα» (ή, Fear Is The Mind-Killer)
Η ιστορία με τον καταστηματάρχη είναι φανταστική, αλλά θα μπορούσε και να μην είναι. Ή θα μπορούσε κάτι παρόμοιο να συμβαίνει σε εθνική ή ακόμα και σε παγκόσμια κλίμακα.
Το ίδιο πρόσωπο ή οργανισμός που δημιουργεί το πρόβλημα εμφανίζεται αργότερα ως σωτήρας για να το λύσει.
Πολλές φορές έχει συμβεί· λίγες φορές καταγράφεται ακριβώς έτσι στην επίσημη Ιστορία.
Η σημερινή οικονομική κατάσταση, στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, δεν θα μπορούσε να είναι μια παρόμοια περίπτωση; αναρωτιέμαι. Σκεφτείτε τι έχει γίνει στη χώρα μας, για παράδειγμα: Η οικονομία δεν είχε, κατά βάση, κανένα μεγάλο πρόβλημα. Η σημερινή οικονομική κρίση δεν ήρθε από κάποια φυσική παρεκτροπή της ομαλής οικονομικής κίνησης. Η σημερινή οικονομική κρίση είναι φτιαχτή. Τα μέτρα που έχουν παρθεί, από την πρώτη ημέρα κιόλας, δεν είναι μέτρα που παίρνεις για να βοηθήσεις μια χώρα να βγει από οικονομική κρίση· είναι μέτρα που παίρνεις για να διαλύσεις οικονομικά μια χώρα.
(Θα μου πείτε, βέβαια, για τα δάνεια. Χρωστάμε. Πράγματι – αλλά επειδή κάποιοι έκλεψαν τα χρήματα από τα δάνεια για δικό τους όφελος. Σε μια δίκαιη κοινωνία, αυτοί οι ίδιοι θα είχαν, πάραυτα, συλληφθεί, δικαστεί, και θα είχαν υποχρεωθεί να πληρώσουν το χρέος. Στη δική μας περίπτωση, γίνεται ένα θέατρο ότι δήθεν κυνηγάνε τους υπαίτιους ενώ συγχρόνως διαλύουν τη χώρα με οικονομικά μέτρα τα οποία είναι, καταφανώς, καταστροφικά. Εσκεμμένα καταστροφικά.)
Και μετά, τι θα γίνει; Όταν η χώρα έχει διαλυθεί, θα επιστρέψουμε στον πρωτογονισμό; Δεν το νομίζω. Τότε, θα έρθουν τα «αφεντικά της εταιρείας» να μας παράσχουν την προστασία τους. Και, μάλλον, θα είναι τα ίδια άτομα που προξένησαν την οικονομική κρίση από την αρχή.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μονόπλευρο. Αυτού του είδους τα προβλήματα σπάνια είναι μονόπλευρα. Ο οικονομικός πόλεμος δεν είναι παρά μια τεχνική για να επιτύχουν εκείνο που πραγματικά θέλουν από τους πολίτες μιας χώρας: τον φόβο. Όταν δεν υπάρχει φόβος, θα αντιδράσεις, δεν θα δεχτείς. Όταν υπάρχει φόβος, όμως, θα δεχτείς. Θα πεις ναι. Θα είσαι σαν τον τρομαγμένο καταστηματάρχη, ο οποίος δεν ξέρει ποιο είναι το πραγματικό του πρόβλημα.
Σου προβάλλουν συνέχεια τρομαχτικές σκηνές και ιδέες, για να επιτύχουν τον σκοπό τους: να κάνουν τον φόβο να ριζώσει μέσα σου. Κι όταν είναι σίγουροι ότι πια είσαι πολύ φοβισμένος, θα έρθουν... για να σε σώσουν.
Επιστροφή στο Όνειρο (ή, Διαίρει και Βασίλευε)
Είμαι κακός. Πολύ κακός. Και, το χειρότερο, είμαι αυτοκράτορας μιας αυτοκρατορίας που θέλει να εξαπλωθεί. Δέχομαι πιέσεις, τι να κάνω; Όλοι οι αυλικοί μου επιμένουν: πρέπει να επεκτεινόμαστε για να έχουμε εδάφη, για να είμαστε πιο ευτυχισμένοι, πιο πλούσιοι! Όλος ο κόσμος θα γίνει δικός μας!
Βλέπουμε, λοιπόν, μια χώρα και τη θέλουμε. Γιατί να μην την έχουμε κι αυτή υπό την κατοχή μας, βρε αδελφέ; Στο πηγάδι κατούρησε; Όλο και κάτι θα έχει να μας προσφέρει: υπέδαφος, καλλιεργήσιμη γη, ανθρώπινο δυναμικό δούλους. Τη θέλουμε, αλλά καλύτερα δεν είναι άμα δεν χύσουμε εμείς αίμα; Πού να επιτίθεσαι τώρα; Τρομερό το κόστος στις μέρες μας. Άντε να πληρώνεις όπλα, στρατούς... και μετά μπορεί να έχεις και τίποτα περίεργες εξεγέρσεις. Μπορεί ο κόσμος ν’αρχίσει να ξυπνά. Μπορεί να γίνουν ένα σωρό γαμημένες μαλακίες! Τέτοια πράγματα είναι απαράδεκτα. Ευτυχώς υπάρχουν κι άλλες μέθοδοι. Θα πάρουμε τη χώρα με το... Γάντι.
(Το Γάντι επίτηδες είναι γραμμένο με κεφαλαίο Γ. Είναι η μυστική μας εταιρεία· σας το λέω απλά για πληροφοριακούς λόγους.)
Κοιτάζουμε τη χώρα πολύ προσεχτικά. Μαθαίνουμε τι παίζεται με όλες τις παρατάξεις εκεί μέσα. Ποιος είναι ενάντια σε ποιον. Τι απωθημένα υπάρχουν. Ποιοι είναι πιο ευέξαπτοι, ποιοι θέλουν λίγο να τους τσιγκλήσεις παραπάνω.
Δεν υπάρχει χώρα όπου δεν μπορείς να βρεις κάτι να εκμεταλλευτείς αν θέλεις. Πάντοτε υπάρχουν δυσαρεστημένοι. Πάντοτε υπάρχουν αφοπλισμένα όπλα που μπορείς να οπλίσεις και είναι παραπάνω από πρόθυμα να χτυπήσουν. Κάποιες φορές δεν ξέρουν καν ότι κάνουν τη δική σου δουλειά – κι αυτό είναι το καλύτερο!
Δημιουργείς μια κατάσταση φανταστικού τρόμου. Οπλίζεις και χρηματοδοτείς κάποιους που είναι πρόθυμοι να αντιδράσουν σ’αυτό. Κάνουν φασαρίες. Κάποιοι άλλοι, όμως, δεν τους συμπαθούν· είναι από άλλη παράταξη. Τους οπλίζεις κι αυτούς και τους αφήνεις να δράσουν μόνοι τους. Αναμενόμενα, χτυπάνε τους μαλάκες της πρώτης παράταξης. Και οι δύο ομάδες είναι ακραίες, συνήθως, περιθωριακές πολύ πιθανόν. Μέσα σ’όλα αυτά, τότε, αναγκάζονται να εμπλακούν και άλλες ομάδες, λιγότερο περιθωριακές, λιγότερο ακραίες. Προσφέρεις σ’αυτούς λίγη επίσημη βοήθεια – φανερά – για να το παίξεις καλός και νομιμόφρων. Αλλά ουσιαστικά κοροϊδεύεις. Ρίχνεις και λίγη παραπληροφόρηση από δω κι από κει. Αν και δεν πολυχρειάζεται· την περισσότερη παραπληροφόρηση την κάνουν πια οι διάφορες εξαγριωμένες ομάδες και οι επίσημες ομάδες που άλλα προσπαθούν να κρύψουν άλλα να υπερτονίσουν.
Μετά από λίγο καιρό, γίνεται της πουτάνας το κάγκελο μέσα στη χώρα. Γαμιέται ο Δίας. Ο απλός κόσμος είναι τρομοκρατημένος. Ακόμα κι αυτοί που φωνάζουν και κοπανιούνται με ρόπαλα και τουφέκια είναι τρομοκρατημένοι· ο φόβος είναι που τους παρακινεί: ο φόβος για τους αντιπάλους τους μέσα από την ίδια χώρα. Δεν ξέρουν, φυσικά, ότι άλλος είναι ο πραγματικός εχθρός.
Εμείς δεν κάνουμε τίποτα. Καθόμαστε και περιμένουμε μέχρι να γίνουν όλα λαμπόγυαλο. Τα παρακολουθούμε σαν σόου. Έχει πλάκα, εξάλλου, δεν έχει; Αισθάνεσαι σαν θεός που βλέπει τους τροχούς που έχει βάλει σε κίνηση να γυρίζουν και να γυρίζουν και να γυρίζουν...
Κάποια στιγμή σταματάνε να γυρίζουν. Ώς τότε έχει πια γαμηθεί τελείως ο Δίας. Τα πάντα είναι κατεστραμμένα. Τι κρίμα. Τότε έρχεται η ώρα να τελειώσει το σόου και να πάμε να κάνουμε δουλειά. Να εκφράσουμε τη λύπη μας για τα δυσάρεστα γεγονότα και να προσφέρουμε βοήθεια και προστασία.
Βέβαια, οι τρομοκρατημένοι κάτοικοι της χώρας θα πρέπει να δεχτούν να είναι υποχείριά μας. Τι; Εμείς τους σώσαμε – ζητάνε τώρα και τα ρέστα;
Τι! Ζητάνε και τα ρέστα; «Ποιοι και πόσοι;» ρωτάω το Γάντι.
«Αυτός, αυτός, κι αυτή,» μου λέει το Γάντι, δείχνοντάς τους μέσα το αρχείο του.
«Εκτελέστε τους και πείτε την αλήθεια: ότι είναι προδότες της πατρίδας τους και δεν θέλουν να τη δουν να ορθοποδήσει!»
Βρομόσκυλα...
Επιστροφή στην «Πραγματικότητα» (Τρόμος, Εκτόνωση, και Χάος)
Δε νομίζω ότι ο αγαπητός αυτοκράτορας που μας μιλούσε τόση ώρα παραπάνω είναι ο μόνος με τέτοιες σκέψεις. Βλέποντας τις διάφορες παρατάξεις που έχουν ξεσηκωθεί, στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, μπορείς άνετα να συμπεράνεις πως κάτι τέτοιο συμβαίνει.
Ποια από αυτές τις παρατάξεις έχει βοηθήσει την κατάσταση αληθινά; Καμία. Το μόνο που προσφέρουν είναι τρόμος, εκτόνωση, και χάος.
Τρόμος: Ο απλός πολίτης φοβάται τους διάφορους «παλαβούς» που κάνουν φασαρίες και καταστροφές. Τα μέλη της μιας παράταξης φοβούνται τα μέλη της άλλης. Ο φόβος τούς κυβερνά όλους· δεν βλέπουν παρά τον εχθρό που νομίζουν πως είναι μπροστά τους κι αγνοούν αυτόν που βρίσκεται από πάνω τους υπομειδιώντας ειρωνικά και τρώγοντας τα ποπ-κορν του σαν μαλάκας στο σινεμά.
Εκτόνωση: Διαμαρτυρίες, διαδηλώσεις, διαλύσεις καταστημάτων, ξυλοδαρμοί. Ουφ... ξεδώσαμε. Πάρτε τα, πούστηδες που θέλετε να μας φάτε το ψωμί! Πάρτε τα, γαμιόληδες της άλλης παράταξης! Ψοφήστε! –Και μετά, τι γίνεται; Αλλάζει η κατάσταση; Βελτιώνεται; Δίνει κανένας σημασία για να αλλάξουν, ας πούμε, τα οικονομικά μέτρα; Όχι. Τους γράφουν όλους στα παπάρια τους και κάνουν ό,τι θέλουν να κάνουν. Και τώρα οι πολίτες είναι, επιπλέον, εκτονωμένοι, κουρασμένοι· για λίγο θα μείνουν ήσυχοι πάλι...
Χάος: Ο ένας εναντίον του άλλου, και του άλλου, και του άλλου. Κανένας δεν ξέρει τι του γίνεται. Κανένας δεν βλέπει πιο μακριά απ’ό,τι συμβαίνει γύρω του. Όλοι φοβούνται για τη ζωή τους. Οι ζημιές αυξάνονται, οι θάνατοι αυξάνονται· ο πολιτισμός γκρεμίζεται, βουλιάζει σ’ένα έλος από μολυσμένα νερά και αίμα. Το πεδίο είναι έτοιμο για να έρθει η νέα εξουσία.
Χρειαζόμαστε, άλλωστε, την «προστασία» της.
Ένα Όνειρο: Το Γάντι στην Πράσινη Πόλη (ή, Η Τέχνη τού Να Κάθεσαι Ακίνητος Επιδεικνύοντας το Μεσαίο Δάκτυλο)
Μια ωραία πρωία, βάζει το Γάντι τη στολή του και πάει να πάρει την Πράσινη Πόλη. Είναι μια μικρή πόλη, οι κάτοικοι φιλήσυχοι, δεν έχουν έχθρες αναμεταξύ τους. Το Γάντι, βέβαια, την είχε ψάξει τη δουλειά – όπως πάντα – και είχε σκεφτεί ποιους να τσιγκλήσει και τι φήμες να εξαπλώσει. Και – όπως πάντα – ξεκίνησε το έργο του.
Προσπάθησε να ανησυχήσει τους ανθρώπους της Πράσινης Πόλης προβάλλοντας πλαστές πληροφορίες. Εκείνοι συνέχιζαν να κάνουν κανονικά τις δουλειές τους. Προσπάθησε να τρομάξει τους ανθρώπους της Πράσινης Πόλης στήνοντας διάφορα βίαια «θεατρικά» στα όρια της πόλης, κοντά στα βουνά. Οι κάτοικοι της Πράσινης Πόλης συνέχισαν να κάνουν τις δουλειές τους. Το Γάντι προσπάθησε να αφιονίσει διάφορους που νόμιζε δυσαρεστημένους· αλλά τελικά δεν ήταν και τόσο δυσαρεστημένοι, ούτε τόσο φιλόδοξοι. Εξάλλου, η Πράσινη Πόλη είναι μικρή και κανένας δεν θέλει την εξουσία· με το ζόρι βάζεις κάποιον να γίνει «άρχοντας» (αν νοείται τέτοιος όρος εκεί). Αναμενόμενα, οι «δυσαρεστημένοι» τούς αγνόησαν.
Ο φόβος δεν μπορούσε να πιάσει επάνω στις ψυχές των κατοίκων της Πράσινης Πόλης. Είχαν αντισώματα. Ήταν ασύμβατοι με την έννοιά του. Παρέμειναν σταθεροί στις ζωές τους.
Το Γάντι τα μάζεψε και πήγε για άλλα μέρη.
Αλλά Δεν Είμαστε στην Πράσινη Πόλη (Είμαστε Καταδικασμένοι!)
Είμαστε στη Γκρίζα Πόλη, δίχως αμφιβολία.
Αλλά δεν είμαστε καταδικασμένοι.
Το σύστημα – το οποιοδήποτε σύστημα – ζητά τη συνεργασία σου για να σε κάνει να φοβηθείς και να γίνεις υποχείριό του. Όταν δεν του δίνεις τη συνεργασία σου, δεν μπορεί να λειτουργήσει. Όταν αρκετοί άνθρωποι δεν του δίνουν τη συνεργασία τους, καταρρέει. Όλος αυτός ο μηχανισμός του τρόμου και του εγωκεντρισμού ξεκινά από εσένα. Η ψυχή σου είναι το καύσιμό του. Μ’αυτό κινείται.
Η παγίδα στήνεται και σου ζητείται να έρθεις και να μπεις μέσα, πρόθυμα. Αν δεν το κάνεις πρόθυμα, δεν πιάνει. Πρέπει να το αποδέχεσαι.
Το σύστημα με τα γρανάζια μπλοκάρει ακόμα κι όταν ένα γρανάζι αρνείται να υποκύψει στις πιέσεις και να κουνηθεί από τη θέση του. Να είσαι αυτό το γρανάζι. Όταν κι άλλα γρανάζια αρχίσουν να μην κουνιούνται, ο μηχανισμός καταρρέει. Δεν γίνεται αλλιώς. Πάντα έτσι είναι.
Το Ψέμα και η Απάτη (ή, Οι Μέθοδοι της Ρώμης)
Για να σε ρίξουν στην παγίδα θα σου πουν ψέματα. Θα σου πουν ψέματα μέσα από μεγάλα μέσα ενημέρωσης και μέσα από καθημερινούς ανθρώπους που θα τα έχουν ακούσει από μεγάλα μέσα ενημέρωσης ή από άλλους ανθρώπους που θα τα έχουν ακούσει από μεγάλα μέσα ενημέρωσης ή από άλλους ανθρώπους– και πάει λέγοντας...
Η πλύση εγκεφάλου και η εξάπλωση του τρόμου είναι δύο πράγματα που τα αφήνεις να ενεργήσουν από μόνα τους από ένα σημείο και μετά. Εκεί έγκειται και η όλη ψευδαίσθηση. Την αποδέχεσαι ως πραγματική επειδή την αποδέχονται κι όλοι οι άλλοι ως πραγματική. Ο ένας κάνει πλύση εγκεφάλου στον άλλο, κι αυτοί που έχουν ξεκινήσει το όλο παραμύθι κάθονται και τρώνε τα ποπ-κορν τους.
Πάρτε για παράδειγμα το ευρώ.
Κι εμένα μ’αρέσει σαν νόμισμα. Όταν αγοράζω πράγματα από Η.Π.Α. τα αγοράζω πιο φτηνά, καθότι πιο δυνατό του δολαρίου. Αν είχαμε ακόμα τη δραχμή, δεν θα ίσχυε το ίδιο.
Όμως, ύστερα από όσα έχουν συμβεί, πραγματικά, ως Ελλάδα, μας συμφέρει το ευρώ; Δεν το νομίζω, και είμαι βέβαιος πως κανένας ειλικρινής, ανεπηρέαστος οικονομολόγος δεν το νομίζει. Απλώς έχει εξαπλωθεί μια τρελή προπαγάνδα ότι, και καλά, αν φύγουμε από το ευρώ, θα καταστραφούμε.
Μα... ήδη καταστρεφόμαστε! Βρισκόμαστε στον δρόμο της καταστροφής, αυτή τη στιγμή, ενώ είμαστε στο ευρώ, και δεν υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ. Μήπως θα ήταν καιρός να ψάξουμε λίγο παραδίπλα, στο σκοτάδι, μπας και βρούμε καμια παράπλευρη σήραγγα που, όντως, θα οδηγεί στο φως;
Θυμάμαι κάτι εξωφρενικότητες που έλεγαν ορισμένοι πολιτικοί πριν από ένα, δυο χρόνια, πως υπάρχουν δύο δρόμοι: το ευρώ ή το βάραθρο. Καθαρή προπαγάνδα. Είναι σαν να σου λέει, ουσιαστικά, ότι υπάρχει ένας δρόμος: το ευρώ. Για εμένα, αυτό είναι ψέμα.
Τι θα γινόταν, κατά τη γνώμη μου, αν επιστρέφαμε στη δραχμή:
(α) Θα μπορούσαμε να τυπώσουμε όσα νομίσματα θέλουμε, χωρίς εξωτερική παρέμβαση, γιατί η οικονομία θα ήταν εσωτερική και μόνο, οπότε θα μπορούσαμε έτσι να ισοσκελίσουμε τις διάφορες οικονομικές ανισορροπίες που έχουν δημιουργηθεί.
(β) Η δραχμή θα ήταν πολύ πιο ανίσχυρη από τα υπόλοιπα νομίσματα. Αυτό σημαίνει ότι θα είχαμε πρόβλημα στις εισαγωγές γιατί θα αγοράζαμε πιο ακριβά τα προϊόντα που έρχονται από έξω.
(γ) Επειδή η δραχμή θα ήταν πιο ανίσχυρη από τα υπόλοιπα νομίσματα, τα προϊόντα που εξάγουμε θα τα πουλούσαμε πιο φτηνά, άρα, σύμφωνα με απλή οικονομική θεωρία, σε μεγαλύτερες ποσότητες. Αυτό συμφέρει. Όπως ξέρει καθένας που έχει ασχοληθεί με την οικονομία, είναι προτιμότερο να πουλάς μεγάλη ποσότητα σε μικρή τιμή παρά μικρή ποσότητα σε μεγάλη τιμή. Αν δίναμε καλό προϊόν σε χαμηλή τιμή, θα πουλούσαμε μεγάλη ποσότητα στο εξωτερικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία.
(δ) Θα μπορούσαμε να ζήσουμε με όσα μάς προσφέρει η χώρα μας, τα οποία είναι υπεραρκετά. Έχουμε και πλούσιο υπέδαφος και καλλιεργήσιμη γη και βοσκότοπους και ακτές. Επίσης, οι εγχώριες βιομηχανίες των ενδυμάτων και των ηλεκτρονικών θα μπορούσαν να δουν πολύ μεγάλη ανάπτυξη. Φτάνει να υποστηρίζαμε τα ίδια μας τα προϊόντα μέσα στην ίδια μας τη χώρα. Και θα ήμασταν ουσιαστικά αυτόνομοι.
(ε) Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ύστερα από την έξοδο από το ευρώ, θα ήταν η βαριά βιομηχανία, η οποία μας λείπει. Αλλά δεν πειράζει· ήδη έχουμε παραπάνω αυτοκίνητα απ’ό,τι μας χρειάζονται. Και λιγότερα να αγοράζαμε, δεν θα παθαίναμε τίποτα.
Ίσως να κάνω τρομερό λάθος στην εκτίμησή μου σχετικά με το ευρώ και τη δραχμή, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, δεν το νομίζω. Ούτε έχω μέχρι στιγμής βρει τίποτα που να αποδεικνύει το αντίθετο.
Κι αυτό δεν το αναφέρω παρά ως ένα παράδειγμα για όλες τις απάτες και τα ψέματα που μας έχουν ώς τώρα οδηγήσει εδώ.
