Νέα
23/2/2014
Φανταστικές Πόλεις #3: Πολιτεύματα
Ποιοι διοικούν και ποιοι αποφασίζουν
Η κάθε πόλη σπάνια έχει και το δικό της ξεχωριστό πολίτευμα· συνήθως εντάσσονται σε κάποιο ευρύτερο έθνος. Εκτός αν πρόκειται για πόλεις-κράτη. Στο κείμενο που ακολουθεί, γράφω σαν να μιλάω για κάποια πόλη-κράτος. Σαν το πολίτευμα να είναι το δικό της πολίτευμα. Αυτά που λέω, όμως, μπορούν άνετα να ισχύουν και για μια πόλη που δεν είναι κράτος από μόνη της αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο έθνος. Μπορούν ορισμένα να θεωρηθούν και ιδέες για να φτιάξει κανείς ένα φανταστικό κράτος εκτός από μια φανταστική πόλη.
Ας πάρουμε ως αρχή κάποια είδη πολιτευμάτων που θεωρώ αρκετά βασικά και γενικά ώστε να μπορούν, μέσα από αυτά, να δημιουργηθούν πολλές υποπεριπτώσεις. Κυρίως (όπως κάνω πάντα στις Φανταστικές Πόλεις) αναφέρω διάφορες ιδέες που μπορούν να εξάψουν τη φαντασία. Τίποτα από τα ακόλουθα δεν επιδιώκουν να είναι κατευθυντήριες γραμμές ή απολυτότητες. Προορίζονται για απόπειρες πειραματισμού (λογοτεχνικού ή γενικότερου) και εναλλακτικής σκέψης.
Μοναρχία
Όταν ένας είναι που διοικεί, είτε πρόκειται για βασιλιά ή βασίλισσα, είτε πρόκειται για κάποιο μάγο ή ιερέα, είτε για κάποιον τεχνοκράτη ή προφήτη ή ανώτατο δικαστή, τότε έχεις μοναρχία. Η μοναρχία μπορεί να πάρει πολλές μορφές, αλλά το βασικό της χαρακτηριστικό είναι ότι πάντα ανώτατη αρχή είναι ένας άνθρωπος (ή μία οντότητα ή ένα ευφυές πλάσμα, αφού μιλάμε για πόλεις σε φανταστικούς κόσμους). Πρακτικά, βέβαια, αυτό σπάνια συμβαίνει, αφού ο μονάρχης περιτριγυρίζεται από διάφορους άλλους, με αποτέλεσμα να μην παίρνει, κατ’ουσίαν, τις αποφάσεις μόνος του. Πολύ πιθανόν να έχει συμβούλους για διάφορα θέματα τα οποία ο ίδιος μπορεί να μη γνωρίζει καλά ή και καθόλου. Επίσης, η οικογένειά του ίσως να εμπλέκεται στις πολιτικές αποφάσεις. Κόλακες μπορεί να περιστοιχίζουν τον μονάρχη, ή διάφοροι κύκλοι μορφωμένων ή μυστικιστών. Το κατά πόσο η επιρροή αυτών θα είναι θετική ή αρνητική εξαρτάται πάντοτε από την περίπτωση. Μπορεί να προσπαθούν να κάνουν τις αποφάσεις του μονάρχη καλύτερες για την κοινωνία την οποία διοικεί, ή μπορεί να προσπαθούν να τις κάνουν καλύτερες για συγκεκριμένα άτομα και μόνο, για κάποιες ελίτ, ή για κάποια λόμπι.
Αν και σήμερα βλέπουμε πάντα τη μοναρχία ως καταπιεστικό πολίτευμα και την έχουμε συνδέσει με την τυραννία ή τη χούντα, η μοναρχία μπορεί στις ακραίες περιπτώσεις της να είναι είτε πολύ καλή είτε πολύ κακή. Αν ο μονάρχης είναι υπέρμαχος του λαού – δηλαδή, αυτός που προφυλάσσει τον λαό και παίρνει αποφάσεις που καλυτερεύουν τις συνθήκες διαβίωσης του – τότε μπορεί στην πόλη να επικρατεί μια σχετική ουτοπία. Από την άλλη, όμως, αν ο μονάρχης βλέπει τον λαό ως υπηρέτες του, τον καταπιέζει, και περιμένει πλήρη υποταγή χωρίς ο ίδιος να προσφέρει τίποτα, τότε στην πόλη θα έχουμε μια δυστοπία και έναν τύραννο.
Όταν φτιάχνεις μια φανταστική πόλη, δεν χρειάζεται να μένεις στα ιστορικά στερεότυπα για μονάρχες. Μπορεί ο μονάρχης σου να μην είναι ο συνηθισμένος κληρονομικός βασιλιάς ή βασίλισσα· μπορεί να είναι κάποιος που περνά από μια μυστικιστική δοκιμασία και αναδεικνύεται ως Δοκιμασμένος Άρχοντας ή Αρχόντισσα· μπορεί να είναι κάποιος που νικά σε μονομαχία τον προηγούμενο μονάρχη· μπορεί να είναι κάποιος που επιλέγεται με κλήρο, τυχαία· μπορεί να είναι ο πιο οικονομικά ισχυρός· μπορεί να είναι ο πιο μορφωμένος, αυτός με τη μεγαλύτερη δύναμη μέσα σε κάποια ακαδημία. Οι περιπτώσεις είναι άπειρες.
Και νομίζω ότι, επίσης, πρέπει κανείς να έχει υπόψη του πως ορισμένες φορές ίσως η μοναρχία να είναι κρυφή. Ίσως να μην φαίνεται ότι η πόλη έχει μοναρχία αλλά στην πραγματικότητα να έχει: ένας και μόνο άνθρωπος να κρατά τα ηνία. Μια τέτοια μοναρχία θα μπορούσες να την αποκαλέσεις και άτυπη μοναρχία.
Ολιγαρχία
Αυτή είναι η περίπτωση που διοικούν λίγοι: μια κάστα ευγενών, ένα συμβούλιο σοφών, ένα ιερατείο, μια συντεχνία εμπόρων, ένα πολεμικό τάγμα. Το βασικό χαρακτηριστικό της ολιγαρχίας είναι ότι αυτοί οι λίγοι δεν εκλέγονται από τον λαό, αλλά αποκτούν το δικαίωμα να διοικούν, συνήθως, από τους όμοιούς τους. Σε μια φανταστική πόλη, η ολιγαρχία μπορεί να αποτελείται και από μια συγκεκριμένη φυλή πλασμάτων ή από κάποιες οντότητες που οι άνθρωποι της πόλης βλέπουν ως θεούς ή δαίμονες.
Κάποια πράγματα για να αναρωτηθεί κανείς: Πόσο μεγάλη είναι η ολιγαρχία; Δέκα άτομα; Είκοσι; Πενήντα; Διακόσια; Τι είναι εκείνο που ξεχωρίζει την ολιγαρχία από τον υπόλοιπο λαό; Πλούτος; Κοινωνικά προνόμια; Ανώτερη μόρφωση; Μαγικές δυνάμεις; Μυστικιστική γνώση; Κάποια ταμπού; Κάποιο ιδιαίτερο γνώρισμα επάνω στο σώμα; Πώς αλλάζουν τα μέλη της ολιγαρχίας; Είναι θέμα ηλικίας; Γίνεται ψηφοφορία ανάμεσα στους εκλεκτούς της κοινωνίας; Γίνονται μονομαχίες ή δοκιμασίες; Κάποια θεότητα αποφασίζει; Γίνεται η επιλογή με τυχαίο τρόπο;
Η ολιγαρχία, όπως και όλα τα πολιτεύματα, μπορεί να είναι είτε αρνητική είτε θετική για την πόλη. Σε αντιδιαστολή με τη μοναρχία, τα άκρα της ίσως να διακρίνονται δυσκολότερα επειδή δεν έχεις μόνο έναν άνθρωπο που η προσωπικότητά του φαίνεται άμεσα αλλά πολλούς ανθρώπους που ο ένας, ουσιαστικά, μετριάζει την προσωπικότητα του άλλου. Και μπορεί, φυσικά, να έχεις αντιπαλότητες ανάμεσα στα μέλη της ολιγαρχίας, συγκρούσεις, και χάος – πράγματα που μάλλον δεν θα είναι καλά για την πόλη. Ίσως η πόλη να έχει διαιρεθεί σε περιοχές που υποστηρίζουν το ένα μέλος της ολιγαρχίας ή το άλλο. Σε μια ιδανική περίπτωση, βέβαια, όλα τα μέλη της ολιγαρχίας συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους.
Ολιγαρχική μοναρχία
Αυτό το πολίτευμα είναι ένας συνδυασμός της ολιγαρχίας και της μοναρχίας. Ένας μονάρχης έχει στα χέρια του την ανώτατη εξουσία αλλά, συγχρόνως, υπάρχει γύρω του και μια ολιγαρχία δευτερευόντων αρχόντων που είναι κάτι πολύ περισσότερο από συμβουλάτορες. Δεν δίνουν απλώς μια γνώμη στον μονάρχη· μπορούν, σύμφωνα με τον νόμο, να επιβάλλουν κάποιες απόψεις τους.
Οι υποπεριπτώσεις ενός τέτοιου πολιτεύματος είναι, φυσικά, πάρα πολλές. Μπορεί να έχεις έναν βασιλιά ως μονάρχη και ένα ιερατείο ως ολιγαρχία· ή μπορεί να έχεις έναν προφήτη ως μονάρχη και μια κάστα ευγενών ως ολιγαρχία· ή ο μονάρχης ίσως να είναι μια μυστηριώδης οντότητα μέσα σε μια πυραμίδα και η ολιγαρχία ένα τάγμα πολέμαρχων που ανέκαθεν διοικούσε αυτές τις περιοχές· ή μπορεί να έχεις για μονάρχη της παράκτιας πόλης σου μια μάγισσα και για ολιγαρχία μια φατρία κουρσάρων με μεγάλη δύναμη σε όλα τα γύρω νησιά.
Πρέπει, επίσης, να αποφασίσεις ώς πού φτάνει η δύναμη του μονάρχη και ώς πού φτάνει η δύναμη της ολιγαρχίας. Ο μονάρχης έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο – δηλαδή, να αρνηθεί να επικυρώσει μια απόφαση της ολιγαρχίας – ή όχι; Η ολιγαρχία έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στον μονάρχη; Γίνεται ψηφοφορία ανάμεσα στα μέλη της ολιγαρχίας; κι αν ναι, τότε τι ποσοστό ψήφων πρέπει να υπάρχει προκειμένου η απόφαση της ολιγαρχίας να υπερισχύσει της απόφασης του μονάρχη; Τι προβλέπει ο νόμος αν η ολιγαρχία θέλει να διώξει τον μονάρχη για κατάχρηση εξουσίας και να φέρει κάποιον άλλο; Τι προβλέπει ο νόμος αν ο μονάρχης θέλει να διαλύσει την ολιγαρχία για λόγους διαφθοράς και να δημιουργήσει ένα νέο σύνολο ατόμων ως ολιγαρχία; Γίνεται ψηφοφορία για όλες τις πολιτικές αποφάσεις; κι αν ναι, η ψήφος του μονάρχη για πόσες ψήφους ενός μέλους της ολιγαρχίας μετρά; Για δύο; για τρεις; για δέκα; Αν δεν γίνεται ψηφοφορία για όλες τις πολιτικές αποφάσεις, τότε για ποιες γίνεται και για ποιες όχι; Ποιες είναι οι αποφάσεις που ανήκουν στον μονάρχη και ποιες αυτές που ανήκουν στην ολιγαρχία;
Επίσης, μπορεί κανείς να αναρωτηθεί: Γιατί η κατάσταση είναι όπως είναι; Γιατί να υπάρχει, συγχρόνως, και μονάρχης και ολιγαρχία; Τι ήταν εκείνο που δημιούργησε μια τέτοια κατάσταση; Είναι θέμα ισορροπίας δυνάμεων; Είναι θέμα ηθών και εθίμων; Τι συμβαίνει;
Δημοκρατία
Δημοκρατία είναι (όπως, υποθέτω, κανένας δεν ξέρει) όταν ο λαός παίρνει τις πολιτικές αποφάσεις μέσω ψηφοφορίας. Η δημοκρατία μπορεί να είναι είτε άμεση είτε έμμεση. Στην περίπτωση της άμεσης, συγκεντρώνονται όλοι οι κάτοικοι της πόλης και ψηφίζουν ώστε να παρθεί μια απόφαση. Στην περίπτωση της έμμεσης, μια φορά στα τόσα χρόνια οι κάτοικοι της πόλης ψηφίζουν για τον σχηματισμό ενός συμβουλίου (όπως είναι η Βουλή) που αυτό θα παίρνει τις πολιτικές αποφάσεις μέχρι τις επόμενες εκλογές.
Η άμεση δημοκρατία είναι δύσκολο να εφαρμοστεί σε μεγάλα κράτη, αλλά είναι, ίσως, εφικτό να εφαρμοστεί μέσα σε μια πόλη. Αρχικά, πρέπει μάλλον να αναρωτηθείς ποιος μπορεί να θέσει ένα ζήτημα υπό ψηφοφορία. Χρειάζεται μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων να αποφασίσει ότι οφείλει να παρθεί μια απόφαση για το τάδε θέμα; Ή υπάρχει μια επιτροπή που παρατηρεί την πόλη και τα προβλήματά της, και ύστερα θέτει κάποια θέματα υπό ψηφοφορία; Ή μήπως μπορεί ο οποιοσδήποτε να θέσει ένα θέμα υπό ψηφοφορία; (Αν δεν έχει περίπτερο στη γειτονιά σου και θέλεις περίπτερο, μπορείς να θέσεις το θέμα υπό ψηφοφορία;) Ποιοι έχουν δικαίωμα ψηφοφορίας; Όλοι οι ενήλικες; Οι άντρες; Οι γυναίκες; Τα άτομα μιας συγκεκριμένες κοινωνικής τάξης ή φυλής; Οι αλλοδαποί – αυτοί που δεν συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πολίτες της πόλης αλλά κατοικούν εκεί – ψηφίζουν;
Και για να προχωρήσουμε τη δημοκρατία στο πιο ευφάνταστο: Μήπως στην πόλη τα μυαλά όλων των κατοίκων είναι συνδεδεμένα με κάποιο μυστικιστικό ή τεχνολογικό τρόπο και έτσι οι αποφάσεις παίρνονται στιγμιαία από όλους; Μήπως υπάρχει τέτοια τεχνολογία σε κάθε σπίτι (κάτι σαν το διαδίκτυο αλλά χωρίς την ανωνυμία) που μπορούν όλοι οι κάτοικοι να ψηφίσουν άμεσα; Μήπως γίνεται κάποιου είδους μυστηριακή τελετή σε κάθε ψηφοφορία ή σε ορισμένες ψηφοφορίες; Κι αν ναι, ποιος ο λόγος γι’αυτή την τελετή; Πρόκειται για ένα έθιμο απλώς; Πρόκειται για κάτι το πιο ουσιώδες; Για παράδειγμα, μήπως ζητείται η φώτιση κάποιου θεού ώστε τα μυαλά όλων των κατοίκων να έρθουν σε επαφή, την ώρα της ψηφοφορίας, προκειμένου να παρθεί η πιο ειλικρινής και αληθινή απόφαση για την πόλη;
Στην περίπτωση της έμμεσης δημοκρατίας, εκτός από τα περί ψηφοφορίας, σημαντικό είναι να αναρωτηθεί κανείς και τα εξής: Ποιοι μπορούν να βάλουν υποψηφιότητα και γιατί; Κάποιοι που έχουν διακριθεί σε κάποιον τομέα της κοινωνικής ζωής; Κάποιοι που έχουν διακριθεί σε κάποια ιδιαίτερη ικανότητα; Κάποιοι που ανήκουν σε συγκεκριμένες ομάδες; Ή μήπως ο καθένας μπορεί να βάλει υποψηφιότητα; Και όταν έχει διαμορφωθεί το συμβούλιο ή η Βουλή, πώς παίρνονται οι αποφάσεις; Είναι ανοιχτές οι ψηφοφορίες; Είναι κρυφές; Ποια θέματα τίθενται υπό ψηφοφορία και από ποιους;
Επίσης: Τι προβλέπει ο νόμος για την αλλαγή του συμβουλίου της έμμεσης δημοκρατίας; Κάθε πόσα χρόνια γίνονται εκλογές; Υπό ποιες συνθήκες μπορεί το συμβούλιο να διαλυθεί; Μπορεί το συμβούλιο να αλλάξει τον νόμο; Μπορεί, για παράδειγμα, από έμμεση δημοκρατία να καταλήξεις έτσι να έχεις ολιγαρχία; Υπάρχει τέτοιος κίνδυνος;
Μοναρχική δημοκρατία
Αυτό το πολίτευμα είναι συνδυασμός της μοναρχίας και της δημοκρατίας. Είναι όταν έχεις, συγχρόνως, μονάρχη αλλά και δημοκρατία, όπως παλιά στην Ελλάδα υπήρχε η βασιλευομένη δημοκρατία. Σε αυτή την περίπτωση, κάνεις ουσιαστικά μια ανάμιξη των δύο εν λόγω πολιτευμάτων. Πρέπει ν’αποφασίσεις ποιος είναι ο μονάρχης και γιατί. Είναι κάποιος βασιλιάς, ή μήπως κάποιος ιερέας ή μεγάλος έμπορος; Και πρέπει να αποφασίσεις πώς ασκείται η δημοκρατία, άμεσα ή έμμεσα.
Η βασική διαφορά, σε σχέση με τις άλλες περιπτώσεις, είναι ώς πού φτάνει η δύναμη του μονάρχη και ώς πού η δύναμη της δημοκρατίας (όπως και στην ολιγαρχική μοναρχία). Μπορεί ο μονάρχης να ασκήσει βέτο σε μια δημοκρατική απόφαση του λαού; Μπορεί ο λαός, μέσω ψηφοφορίας, να απαιτήσει να φύγει ο μονάρχης από την εξουσία προκειμένου να έρθει κάποιος άλλος; Μπορεί ο λαός να ασκήσει, ύστερα από ψηφοφορία, βέτο σε μια απόφαση του μονάρχη; Τι ποσοστό πρέπει να υπάρχει, σε μια τέτοια περίπτωση;
Επίσης: Γιατί η κατάσταση είναι όπως είναι; Γιατί ο λαός δέχεται τον μονάρχη; Είναι θέμα εθίμου, ή υπάρχει πιο πρακτικός λόγος; Κατέχει ο μονάχης κάποιες γνώσεις ή μυστικιστικές δυνάμεις ώστε ο λαός να τον χρειάζεται; Έχει ο μονάρχης τη δύναμη να προστατέψει τον λαό από εξωτερικούς κινδύνους; Μήπως ο λαός φοβάται να διώξει τον μονάρχη γιατί ο μονάρχης έχει τη δύναμη να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα σε μια τέτοια περίπτωση; Μήπως η ύπαρξη του μονάρχη είναι θέμα θρησκευτικό; Είναι ο μονάρχης «διακοσμητικός» ή όχι;
Αναρχία
Ιστορικά, πολύ λίγες περιπτώσεις πραγματικής αναρχίας υπάρχουν σε μεγάλη κλίμακα. Συνήθως η αναρχία θεωρείται μια ενδιάμεση κατάσταση που σύντομα θα τη διαδεχτεί κάποιο άλλο πολίτευμα. Αληθινή αναρχία είθισται να μπορεί να υπάρξει μόνο σε μέρη όπου πολλοί άνθρωποι συγκεντρώνονται για αμοιβαίο όφελος ή για κάποιο κοινό σκοπό. Για παράδειγμα, μπορεί μέσα σε μια έρημο ή ερημιά να είναι μια πόλη που έχει, ουσιαστικά, δημιουργηθεί από τους ταξιδιώτες που περνάνε από εκεί και σταματάνε για να ξεκουραστούν, για να ανταλλάξουν πληροφορίες, για να διαπραγματευτούν. Επίσης, μια παραγκούπολη που έχει δημιουργηθεί ύστερα από τα δεινά ενός άγριου πολέμου μπορεί να είναι μια αναρχική πόλη.
Αυτές, φυσικά, δεν είναι οι μοναδικές αναρχικές πόλεις που θα μπορούσαν θεωρητικά να υπάρξουν. Σε μια αναρχική πόλη, οι πολίτες συγκεντρώνονται σ’έναν συγκεκριμένο τόπο και κατοικούν εκεί χωρίς ο ένας να ενοχλεί τον άλλο επειδή, πολύ απλά, κανένας δεν έχει λόγο να ενοχλήσει τον άλλο. Ζουν κατά βούληση και με ελευθερία, και μοιράζονται, με απλή λογική, τα αγαθά αναμεταξύ τους. Δεν υπάρχει κάποιος που, κοινωνικά, να βρίσκεται πάνω από κάποιον άλλο, ούτε υπάρχει καμια εξουσία ή νόμος που να επιβάλλεται στους πολίτες. Μπορεί σε μερικούς η ύπαρξη μιας τέτοιας πόλης να μοιάζει ανέφικτη αλλά, αν το καλοσκεφτείς, βλέπεις ότι δεν είναι πραγματικά ανέφικτη όταν υπάρχει στοιχειώδης ανοχή και λογική.
Ένα βασικό πράγμα για σκέψη είναι το πώς η αναρχική πόλη προστατεύεται από εξωτερικούς κινδύνους. Χωρίς κράτος, ποιος φροντίζει για κάτι τέτοιο; Είναι κάποιοι που το κάνουν οικειοθελώς επειδή αρέσκονται στον πόλεμο και στη χρήση των όπλων; Υπάρχει κάποια φυσική άμυνα της πόλης; κάποιο μαγικό φράγμα; κάποια ομίχλη που την κρύβει; κάποια μυστηριώδη μονοπάτια μέσα σ’ένα δάσος; κάποια θεϊκή οντότητα που τυφλώνει όσους έρχονται να καταπατήσουν την πόλη; Ή μήπως, σε περίπτωση κινδύνου, όλοι οι πολίτες παίρνουν τα όπλα που έχουν στα σπίτια τους και αμύνονται;
Και κάτι ακόμα για σκέψη: Πώς γίνονται οι συναλλαγές; Χωρίς κράτος, υπάρχει νόμισμα; Κι αν ναι, ποιος το κόβει; Σε διαφορετική περίπτωση, πώς οι πολίτες συναλλάσσονται μεταξύ τους αλλά και με τους ταξιδιώτες; Με τη μέθοδο του αντιπραγματισμού (Σου δίνω δύο δεμάτια ξύλα, μου δίνεις ένα τομάρι λύκου); Με την ελεύθερη απόκτηση των αγαθών – δηλαδή, προσφέροντας ελεύθερα ό,τι μπορείς και παίρνοντας ελεύθερα ό,τι νομίζεις ότι σου χρειάζεται; (Το διαδίκτυο είναι μια τέτοια περίπτωση, ίσως – τουλάχιστον, προτού πέσουν επάνω του οι διαφημιστές και οι έμποροι.)
Γιατί οι κάτοικοι έχουν αποφασίσει να ζουν αναρχικά; Είναι φυγάδες από κάποιο τυραννικό βασίλειο; Τους έστειλε εδώ κάποιος θεός ή προφήτης, για να κατοικήσουν ειρηνικά; Είναι ταξιδιώτες κι έχουν την πόλη ως σταθμό τους; Είναι πειρατές κι έχουν την πόλη ως μέρος αμοιβαίας συναλλαγής και ανταλλαγής πληροφοριών;
Γιατί ποτέ κανένας δεν έχει, ώς τώρα, πάρει την εξουσία στην αναρχική πόλη που φαντάζεσαι; Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος ή είναι τυχαίο; Και μήπως στο μέλλον υφίσταται κίνδυνος η πόλη να χάσει την ελευθερία της; Αν ναι, τι κίνδυνος; Από ποιον; Από εσωτερικά στοιχεία που επιθυμούν να φτιάξουν ολιγαρχική φατρία; Από κάποιον εξουσιοφρενή τύπο που πιστεύει ότι πρέπει να γίνει απόλυτος άρχοντας της πόλης; Από ένα γειτονικό ιμπεριαλιστικό κράτος που θέλει να προσφέρει στην πόλη την «προστασία» του; Από κάποιο ιερατείο που θεωρεί βλάσφημη την ύπαρξη μιας τέτοιας άνομης πόλης και θέλει να τη φέρει στον «σωστό δρόμο»;
*
Τέλος με τις σκέψεις επάνω σε διάφορες μορφές πολιτευμάτων. Ακολουθούν μερικές ιδέες για άλλα θέματα που μπορεί να αφορούν οποιοδήποτε πολίτευμα, ή, τουλάχιστον, τα περισσότερα από αυτά.
Τι ρόλο παίζει το φύλο; Έχουν οι άντρες και οι γυναίκα ίδια δικαιώματα στην πόλη, ή υπάρχουν διαφορές; Οι διαφορές είναι απλά διαφοροποιήσεις ή υποβιβασμός του ενός φίλου ή του άλλου; Μπορούν και τα δύο φύλα να ασκήσουν πολιτική εξουσία; Μπορούν και τα δύο φύλα να ψηφίσουν; Υπό ποιες συνθήκες, ή σε ποιες περιπτώσεις; Διάφορες περίεργες ιδέες: οι ανύπαντροι άντρες (ή γυναίκες) δεν έχουν δικαίωμα ψήφου· μόνο οι άντρες ψηφίζουν αλλά μόνο οι γυναίκες μπορούν να εκλεγούν, ή αντιστρόφως· οι εγκυμονούσες δεν έχουν δικαίωμα ψήφου· οι παρθένες γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα ψήφου, ή μόνο οι παρθένες γυναίκες έχουν δικαίωμα ψήφου· η ολιγαρχία αποτελείται μόνο από άντρες ή μόνο από γυναίκες· ο μονάρχης επιτρέπεται να είναι μόνο άντρας μεγάλης ηλικίας (άνω των 40) ή γυναίκα μικρής ηλικίας (κάτω των 40), ανύπαντρη, και άτεκνη.
Τι ρόλο παίζει ο Τύπος; Για να σε απασχολήσει αυτό, θα πρέπει, βέβαια, στην πόλη που φτιάχνεις να υπάρχει δημοσιογραφία. Αυτό σημαίνει πως η πόλη δεν θα πρέπει να είναι αρχαίας μορφής· ή, μάλλον, σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει τυπογραφεία ή κάποιος άλλος τρόπος ευρείας μετάδοσης πληροφοριών. Σε μια τέτοια περίπτωση, που υπάρχει δημοσιογραφία, τι ρόλο παίζει στο πολίτευμα; Μπορεί να επηρεάσει τον μονάρχη; Ο μονάρχης τη φοβάται; Μήπως η ολιγαρχία αποτελείται από δημοσιογράφους; Ο λαός επηρεάζεται από τον Τύπο; δίνει σημασία σ’αυτά που ακούει, προτού πάει να ψηφίσει, ή τα θεωρεί σαχλαμάρες και τα αγνοεί; Σε μια αναρχική πόλη, μήπως ο Τύπος είναι ενός είδους άτυπη εξουσία; Μήπως η ελευθερία της πόλης απειλείται από τους δημοσιογράφους; Σε μια πόλη με πολλούς και διάφορους πολιτικούς και πολιτικάντηδες, μήπως οι δημοσιογράφοι αποτελούν άτυπη αστυνομία που ξεσκεπάζει τους ψεύτες και τους κλέφτες της πολιτικής σκηνής;
Αλλαγή πολιτεύματος: Το πολίτευμα της φανταστικής σου πόλης δημιουργήθηκε με κάποιον τρόπο που έχεις ήδη σκεφτεί, αλλά αναρωτήθηκες τι μπορεί να γίνει ώστε να αλλάξει; Τι μπορεί να σκοτώσει αυτό το πολίτευμα ώστε να γεννήσει κάτι καινούργιο; Μια αναρχική πόλη μπορεί να βρεθεί ξαφνικά μπλεγμένη στα δίχτυα μιας αυτοκρατορίας. Ένας βασιλιάς μπορεί να χάσει τον θρόνο του ύστερα από μια επανάσταση, και μια ολιγαρχία να πάρει την εξουσία. Μια ύψιστη αρχιέρεια μπορεί να αναγκαστεί να συμβιβαστεί με τις απαιτήσεις του λαού της ώστε να δημιουργήσει μια ολιγαρχία μορφωμένων γύρω της· ή μπορεί η θεά της να της στείλει ένα όραμα που της λέει ότι η πόλη κινδυνεύει κι επομένως πρέπει να διαμορφώσει γύρω της μια ολιγαρχία από έξυπνους στρατηγούς. Οι πολιτικοί μιας έμμεσης δημοκρατίας μπορεί να έχουν γίνει πια τελείως διεφθαρμένοι και ο λαός επαναστατεί εναντίον τους αντικαθιστώντας την έμμεση δημοκρατία με άμεση, ή με αναρχία, ή με μοναρχία. Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί το πολίτευμα να αλλάξει; Ποια είναι τα πιο πιθανά σκηνικά που μπορούν να γίνουν στη φανταστική σου πόλη;
Διαβάστε επίσης:
Φανταστικές Πόλεις #1: Συνοικίες
Φανταστικές Πόλεις #2: Συμμορίες
