ΣΚΕΨΕΙΣ

25/2/2015

Φανταστικές Πόλεις #8: Μέσα Μεταφοράς
Πηγαίνοντας από το ένα σημείο της πόλης στο άλλο, επάνω σε τρένο ή επάνω σε γιγάντιο σκαθάρι

 

Το τι μέσα μεταφοράς χρησιμοποιούνται σε μια πόλη αποτελεί αρκετά σημαντικό χαρακτηριστικό για αυτήν. Στις μεγαλύτερες πόλεις, συνήθως, χρησιμοποιούνται περισσότερα μέσα μεταφοράς· στις μικρότερες, λιγότερα. Χωρίς όμως αυτό να είναι κανόνας. Εξαρτάται πολλές φορές και από τη νοοτροπία, τα ήθη, και τα έθιμα των κατοίκων. Για παράδειγμα, υπάρχουν μικρές σύγχρονες πόλεις όπου δεν απαιτείται να έχεις αυτοκίνητο για να μετακινηθείς, κι όμως βλέπεις τον άλλο να παίρνει το τζιπ για να πάει 100 μέτρα στο περίπτερο και ν’αγοράσει ένα πακέτο τσιγάρα! Και η πλάκα είναι ότι το τζιπ μπορεί να μην το θέλει για καμια άλλη δουλειά εκτός από μετακίνηση μέσα στη μικρή του πόλη. Αυτό είναι θέμα νοοτροπίας, ηθών· δεν έχει σχέση με την αναγκαιότητα.

Σε μια φανταστική πόλη έχει ενδιαφέρον να παίζεις με το πώς βλέπουν οι κάτοικοι τα μέσα μεταφοράς. Τι είδους νοοτροπίες υπάρχουν σχετικά με αυτά; Θα μπορούσαν να είναι από απλά χρηστικές μέχρι και θρησκευτικές! Ή ίσως να υπάρχουν ακόμα και κάποιες προλήψεις γύρω από τα οχήματα – πχ, μια συγκεκριμένη μέρα να θεωρείται γρουσουζιά αν μπεις σε τρένο.

Τα μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται σε μια πόλη μπορείς, πολύ γενικά, να τα χωρίσεις σε δύο κατηγορίες: δημόσια και ιδιωτικά. Τα δημόσια παίρνουν πολλούς επιβάτες και τους πάνε σε προκαθορισμένες κατευθύνσεις· τα ιδιωτικά ανήκουν σε συγκεκριμένα πρόσωπα που τα χειρίζονται όπως νομίζουν.

Στις μεγάλες πόλεις, όπου κάποιος πρέπει γρήγορα να διασχίζει μακρινές αποστάσεις, λογικά υπάρχουν αρκετά δημόσια μέσα μεταφοράς. Το πιο συνηθισμένο είναι το τρένο, το οποίο μπορεί να κινείται είτε επάνω στο έδαφος, είτε κάτω από το έδαφος, είτε στον αέρα, σε εναέριες ράγες. Ο τροχιόδρομος (τραμ) δεν είναι παρά μια μορφή μικρότερου τρένου χαμηλότερης ταχύτητας. Εκτός από τα τρένα, το πιο γνωστό μέσο μαζικής μεταφοράς είναι το λεωφορείο, φυσικά. Αλλά σε πραγματικά πελώριες πόλεις μπορεί να χρησιμοποιούνται ακόμα και αερολεωφορεία: μεγάλα ελικόπτερα, ή και αεροπλάνα, που μεταφέρουν τον κόσμο από το ένα σημείο στο άλλο, αποφεύγοντας την κίνηση στους δρόμους. Επίσης, αν η πόλη βρίσκεται κοντά σε όχθη ή ακτή, ή αν έχει κανάλια (όπως η Βενετία), τότε μέσα μαζικής μεταφοράς πιθανώς να πλέουν και πάνω στο νερό, μεταφέροντας κόσμο σε προκαθορισμένους σταθμούς.

Σε μια φανταστική πόλη, όμως, μπορούν να υπάρξουν και διάφορα άλλα, ακόμα πιο ασυνήθιστα μέσα μαζικής μεταφοράς. Για παράδειγμα, μπορεί να έχεις ένα «τρένο» που αποτελείται από πολλά ξύλινα βαγόνια τα οποία σέρνει ένα παράξενο πλάσμα μέσα σε συγκεκριμένους δρόμους της πόλης, φτιαγμένους γι’αυτό το σκοπό. Ή μπορεί να έχεις σημεία τηλεμεταφοράς μέσα στην πόλη, όπου πηγαίνεις, ρίχνεις μερικά χρήματα, πατάς το σωστό κουμπί, και τηλεμεταφέρεσαι σε άλλο σημείο τηλεμεταφοράς. Ως μέσο μαζικής μεταφοράς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και ρεύματα ανέμου τα οποία συγκεντρώνονται με κάποια μορφή τεχνολογίας ή μαγείας, σηκώνουν τους επιβάτες στον αέρα, και τους μεταφέρουν στον επόμενο σταθμό. Οι ιδέες που θα μπορούσε να αναφέρει κανείς είναι πραγματικά άπειρες.

Το ίδιο ισχύει και για τα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς. Αυτά είναι, κατά κανόνα, μικρότερα από τα μαζικά μέσα μεταφοράς· είναι πράγματα όπως αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, ιδιωτικά ελικόπτερα ή τζετ, βάρκες και κότερα, και τα λοιπά. Αλλά και διάφορα πλάσματα μπορούν επίσης να θεωρηθούν «μέσα μεταφοράς», όπως για παράδειγμα το άλογο. Σε μια φανταστική πόλη, φυσικά, μπορούν να υπάρξουν διαφόρων ειδών πλάσματα που χρησιμοποιούνται για μεταφορές. Για παράδειγμα, στις πόλεις της Σεργήλης, του Θρυμματισμένου Σύμπαντος, υπάρχουν γρύπες που χρησιμοποιούνται για πτήση πάνω από τους δρόμους, παρότι πρόκειται για πόλεις που μοιάζουν με τις δικές μας του σύγχρονου κόσμου.

Τα μέσα μεταφοράς που υπάρχουν σε μια πόλη εξαρτώνται από τις ανάγκες της, από τη νοοτροπία των κατοίκων, και από τους πόρους που έχουν στη διάθεσή τους. Όπως είπα πιο πάνω, σε μια μεγάλη πόλη είναι λογικό, νομίζω, να υπάρχουν περισσότερα μέσα μαζικής μεταφοράς – αναγκαίο, ίσως. Σε μικρότερες πόλεις μάλλον δεν είναι αναγκαίο, αλλά μπορεί να είναι θέμα νοοτροπίας ή αίγλης να χρησιμοποιείς ένα μεγάλο όχημα για να κινείσαι. Το ίδιο ισχύει και για διάφορα πλάσματα που χρησιμοποιούνται ως μέσα μεταφοράς. Σε μια επαρχία μάλλον δεν χρειάζεται να καβαλάς τον πελώριο αετό σου για να πετάξεις μέχρι τη φάρμα ενός φίλου σου που απέχει δυο χιλιόμετρα, αλλά ίσως κάποιος πλούσιος της περιοχής να το κάνει για να επιδειχθεί.

Και θα υπάρχουν πάντα και οι «αντιδραστικοί» σε ορισμένες περιπτώσεις: αυτοί που, για ποικίλους λόγους, δεν δέχονται να χρησιμοποιήσουν κάποια μέσα μεταφοράς (όπως, για παράδειγμα, εγώ που δεν έχω καν δίπλωμα οδήγησης). Μπορεί η διαφωνία τους να είναι θέμα πρακτικό (να μην έχουν αρκετά λεφτά για να πληρώνουν τη συντήρηση κάποιου οχήματος), μπορεί να είναι θέμα θρησκευτικό (να μη δέχονται να καβαλάνε το ιερό ζώο του θεού τους), μπορεί να είναι θέμα ιδεολογικό (να θέλουν να εξασκούν το σώμα τους αντί να κάθονται πάνω σε κάτι που τους μεταφέρει χωρίς οι ίδιοι να κινούνται), ή μπορεί να είναι θέμα οικολογικό (να μη θέλουν να χρησιμοποιούν μηχανές που, με την καύση συγκεκριμένων υλών, μολύνουν το περιβάλλον ή τυχαίνει να σκοτώνουν ένα συγκεκριμένο είδος στοιχειού που κατοικεί στους δρόμους της πόλης).

Τα μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται διαμορφώνουν, σε μεγάλο βαθμό, και τη γεωγραφία της πόλης. Ο χάρτης της αλλάζει. Αν υπάρχουν πολλές ράγες για τρένα, θα υπάρχουν και πολλές γέφυρες και διαβάσεις. Αν υπάρχει υπόγειος σιδηρόδρομος, θα έχεις σκάλες ή ράμπες για να μπορεί ο κόσμος να κατεβεί και να ανεβεί. Ίσως να υπάρχουν ειδικοί δρόμοι για ειδικούς τύπους οχημάτων, ή για ιδιαίτερα είδη πλασμάτων που χρησιμοποιούνται για μεταφορές. Αν στην πόλη υπάρχουν ιπτάμενα σκάφη ή πλάσματα, θα πρέπει να υπάρχουν και χώροι προσγείωσης. Και, φυσικά, θα πρέπει επίσης να υπάρχουν χώροι στάθμευσης για τα οχήματα και στάβλοι για τα ζώα. Η πόλη πρέπει να κάνει χώρο για τα μέσα μεταφοράς, κι αυτό σημαίνει πως, όσο περισσότερα τέτοια έχεις, τόσο πιο λίγο χώρο θα έχεις για τους πεζούς.

Δεν αναφέρω τα υπεραστικά μέσα μαζικής μεταφοράς – όπως ένα τρένο που περνά από την πόλη για να πάει αλλού, ή ένα αεροπλάνο που μεταφέρει κόσμο σε άλλες πόλεις ή περιοχές – αλλά και γι’αυτά, αν υπάρχουν, χρειάζεται να γίνει κάποιος χώρος. Αεροδρόμια, σταθμοί, και τα λοιπά.

Κάποια πράγματα που οφείλεις να αναρωτηθείς σχετικά με τα μέσα μεταφοράς μιας πόλης: Γιατί χρησιμοποιούνται τα μέσα που χρησιμοποιούνται; Γιατί όχι άλλα; Πώς φτιάχνονται τα μέσα μεταφοράς; Υπάρχει εργοστάσιο μέσα στην πόλη; Γίνονται εισαγωγές από έξω; Αν ορισμένα πλάσματα χρησιμοποιούνται ως μέσα μεταφοράς, πού βρίσκονται; Κοντά στην πόλη, σε κάποια πεδιάδα, βουνό, ή δάσος; Μακριά απ’την πόλη, στην άλλη άκρη του σύμπαντος; Σε άλλο πλανήτη, ίσως; Τα φέρνουν από άλλο κόσμο; Και ποιος τα εκπαιδεύει για να κάνουν τη δουλειά που κάνουν; Είναι εύκολη η εκπαίδευση; Υπάρχει κίνδυνος να αγριέψουν και να σε φάνε εκεί που νομίζεις ότι σε κοιτάζουν φιλικά;

Επίσης, σκέψου: Πόσο αξιόπιστα είναι τα μηχανικά μέσα μαζικής μεταφοράς; Χαλάνε συχνά και προκαλείται συμφόρηση στην πόλη; Χαλάνε σπάνια; Με τι είδους τεχνολογία λειτουργούν; Επειδή στον κόσμο μας τα πάντα λειτουργούν με το πετρέλαιο, αυτό δεν πάει να πει πως έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα και στη φανταστική πόλη που φτιάχνεις. Μπορεί εκεί να χρησιμοποιείται κάποια άλλη μορφή ενέργειας. Ποια είναι αυτή; Προέρχεται από τον ήλιο; Προέρχεται από το αίμα κάποιου θηρίου ή κάποιας φυλής; Προέρχεται από τη δύναμη κάποιου θεού της πόλης η οποία εκπέμπεται από έναν κεντρικό ναό; Προέρχεται από τον άνεμο, ή από κρυστάλλους του υπεδάφους;

Τα μέσα μαζικής (και μη) μεταφοράς της πόλης χρησιμοποιούνται και σε άλλες πόλεις; Αν όχι, γιατί; Έχει η συγκεκριμένη πόλη κάποιο μυστικό;

Το πιο βασικό, όμως, είναι πώς διαμορφώνεται η ζωή των κατοίκων γύρω από τα μέσα μεταφοράς. Εκτός από την εξυπηρέτηση που προσφέρουν, δημιουργούν και διάφορες οικονομίες. Για παράδειγμα, εκπαιδευτές που τους πληρώνεις για να εκπαιδεύσουν συγκεκριμένα πλάσματα, ή μηχανικοί που χρειάζονται για να επισκευάζουν οχήματα ή σκάφη. Σε μια φανταστική πόλη, αυτού του είδους οι οικονομίες μπορεί να είναι πάρα πολλές, και έχει πάντα ενδιαφέρον να πειραματίζεται κανείς μαζί τους, να παρατηρεί τις συνδέσεις που βάσει λογικής διακρίνονται. Μέσα σε μια πόλη, τα πάντα αλληλοεπηρεάζονται, και τα μέσα μεταφοράς δεν αποτελούν εξαίρεση. Ό,τι στοιχείο προσθέτεις αλλάζει την πόλη με τρόπους που μπορεί να μην είναι άμεσα φανεροί αλλά, ύστερα από λίγη πλευρική σκέψη, αποκαλύπτονται. Δεν έχει νόημα να πεις ότι στην πόλη που φτιάχνεις οι κάτοικοι κυκλοφορούν καβαλώντας γιγάντια έντομα αν δεν είσαι πρόθυμος να σκεφτείς και παράπλευρα θέματα σχετικά με αυτά τα γιγάντια έντομα – πού τα βρίσκουν, τι τα ταΐζουν, πώς και ποιοι τα εκπαιδεύουν, είναι επικίνδυνα ή δεν είναι – καθώς και πώς η παρουσία τους επηρεάζει την πόλη ως σύνολο: Πού τα σταβλίζουν; Μήπως η όψη τους είναι τρομαχτική ή αποκρουστική για κάποιους και δεν τα θέλουν κοντά τους; Ποιοι τα περιποιούνται αν αρρωστήσουν; Υπάρχουν κάποιοι που φτιάχνουν σέλες και άλλα εξαρτήματα για αυτά; Μπορείς να πας και να τα αγοράσεις από καταστήματα; Υπάρχουν βιβλία που αποτελούν οδηγούς για το πώς να περιποιείσαι και να ιππεύεις σωστά το γιγάντιο έντομό σου; Θεωρείται σικ να καβαλάς γιγάντιο έντομο, ή μήπως κατακριτέο;

 

Διαβάστε επίσης:
Φανταστικές Πόλεις #1: Συνοικίες
Φανταστικές Πόλεις #2: Συμμορίες
Φανταστικές Πόλεις #3: Πολιτεύματα
Φανταστικές Πόλεις #4: Υπόγεια
Φανταστικές Πόλεις #5: Θεοί, Θρησκεία, Ιερατεία
Φανταστικές Πόλεις #6: Φύλαξη, Έγκλημα, και Υπόκοσμος
Φανταστικές Πόλεις #7: Γιορτές

---